Vendimet e GJEDNJ
Vendime te vitit 2024
- ÇËSHTJA KOKËDHIMA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA BIBA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA TONA kundër SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA PAPAKOSTANDINI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA MAÇI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA SPAHIU DHE TË TJERË KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ZELA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA KALEMI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA JELLA DHE TË TJERË KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA LEKA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ILIRIA SHPK KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA VICKTORIA SHPK KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA KOKALARI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA VJOLA SHPK DHE DE SHPK KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA RAMAJ KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA SHEHU KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA MAHO KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA SHKJEZI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA MELI DHE SWINKELS FAMILY BREWERS N.V KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA KOKËDHIMA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA BIBA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA TONA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA PAPAKONSTANDINI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA MAÇI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA SPAHIU DHE TË TJERË KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ZELA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA KALEMI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA JELLA DHE TË TJERË KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA LEKA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ILIRIA SHPK KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA VICKTORIA SHPK KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA KOKALARI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA VJOLA SHPK DHE DE SHPK KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA GABA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ZAJMI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ZEQO DHE SEAT SHPK KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA MULLA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ALSULA DHE TË TJERË KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA YZEIRAJ KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA THANZA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA SUPERGRAV ALBANIA SHPK KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA PRODHIM VESHJE NR.2 SH.A KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA OSMANI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA NURAJ KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA NIKA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA MUÇAJ KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA LAZARIS KUNDËR SHIPËRISË
- ÇËSHTJA KOLA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA HYSA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA HAMITAJ KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA GASHI DHE GINA KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ELGAKOTI SHPK DHE TË TJERË KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA DURDAJ DHE TË TJERË KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA ÇUPI KUNDËR SHIPËRISË
- ÇËSHTJA VALIO SHIPPING COMPANY kundër SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA SHARRA DHE TË TJERËT KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA METALLA DHE TË TJERË kundër SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA LULI KUNDËR SHQIPËRISË
- Çështja Elvin Lako kundër Shqipërisë
- Çështja Durim Harri kundër Shqipërisë
- ÇËSHTJA DELIJORGJI KUNDËR SHQIPËRISË
- ÇËSHTJA BICI KUNDËR SHQIPËRISË
NENI 2 (E drejta për jetën)
1. E drejta e çdo njeriu për jetën mbrohet me ligj. Askujt nuk mund t’i merret jeta qëllimisht, me përjashtim të rastit kur zbatohet një vendim gjyqësor me vdekje, pas dënimit për një krim për të cilin ky dënim është parashikuar me ligj.
2. Marrja e jetës nuk konsiderohet të jetë shkaktuar në kundërshtim me këtë nen në rastet kur ajo vjen si pasojë e përdorimit të forcës, që është jo më shumë se absolutisht e nevojshme:
a. në mbrojtje të çdo personi nga dhuna e paligjshme;
b. për të kryer një arrestim të ligjshëm ose për të parandaluar arratisjen e një personi të cilit i është hequr liria ligjërisht;
c. për të kundërshtuar, në përputhje me ligjin, një trazirë ose kryengritje.
Rastet që janë çregjistruar
1. Veizi dhe Deda kundër Shqipërisë, vendim i 28 marsit 2017
· ankuesit u shprehën se sipas nenit 2 dhe 13 të Konventës, atyre iu ishte mohuar e drejta për të marrë informacion në dosjen e hetimit dhe sipas nenit 6 të Konventës për një shkelje të së drejtës së tyre të aksesit në gjykatë për të shqyrtuar padinë e tyre civile për dëmet;
· qeveria i kërkoi Gjykatës ta nxirrte ankimin nga lista e çështjeve, në përputhje me nenin 37 të Konventës;
· qeveria pranon se hetimi i zhvilluar mbi rrethanat e vdekjes së vëllezërve të ankuesve nuk ishte në përputhje me nenet 2,13 dhe 6 të Konventës,
· gjykata konstaton se pas dakordësisë së shprehur nga ankuesit në lidhje me kushtet e deklaratës së bërë nga Qeveria, çështja duhet trajtuar si një zgjidhje miqësore midis palëve;
· kërkesa çrregjistrohet në mbështetje të nenit 39 të Konventës.
2. Myrtaj dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 5 marsit 2019
· aplikantët u ankuan, mbështetur në nenin 2 të Konventës, se e drejta për jetën e familjarëve ishte shkelur si pasojë e veprimeve të Gardës Kombëtare gjatë protestës së zhvilluar më 21 janar 2011. Gjithashtu, ata u ankuan se përdorimi i dhunës vdekjeprurëse nuk ishte absolutisht e nevojshme dhe se autoritetet, nuk kryen një hetim efikas për vdekjen e familjarëve të tyre;
· në Gjykatë u paraqitën deklarata për zgjidhje miqësore, të firmosura nga të gjitha palët;
· kërkesa çrregjistrohet në mbështetje të nenit 39 të Konventës.
3. Ceka kundër Shqipërisë, vendim i 23 tetorit 2012
· shteti ka njohur qartësisht shkeljen dhe ka akorduar dëmshpërblimin e përshtatshëm;
· nuk justifikohej me vazhdimi i shqyrtimit të kërkesës;
· kryerja e hetimeve adekuate;
· elemente të mjaftueshëm të shqyrtimit publik;
· u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me nenin 3, çrregjistruar.
Rastet ku nuk janë konstatuar shkelje
1. Rrapo kundër Shqipërisë, vendim i 25 shtatorit 2012
· nota diplomatike jep garanci të mjaftueshme;
· e përshtatshme të hamendësohet kundrejt një shteti kërkues, i cili gjithsesi ka një histori të gjatë respekti për demokracinë, të drejtat e njeriut dhe fuqinë e ligjit, dhe i cili ka marrëveshje të gjata ekstradimi me Shtetet kontraktuese;
· Gjykata do të vlerësojë cilësinë e sigurisë së dhënë dhe nëse ajo mund ta bazojë atë në praktikat e shtetit i cili ka paraqitur kërkesën;
· u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me nenin 2 [ jo shkelje]; neni 1 i Protokollit nr. 13 [ jo shkelje]
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Tërshana kundër Shqipërisë, vendim i datës datës 4 gusht 2020
Ankuesja pretendoi shkelje të nenit 2 të Konventës në aspektin material dhe procedural pas një sulmi me acid nga një person i panjohur, i cili nuk u kap asnjëherë nga policia.
· Pretendime për një hetim joefektiv
· Qasje joefektive ndaj dhunës ndaj grave nga zyrtarët e zbatimit të ligjit
· Moskryerje me shpejtësinë dhe vendosmërinë e duhur të masave hetimore të një rëndësie thelbësore
· Pamundësi e ankueses për të apeluar vendimin për pezullimin e hetimit, për të kundërshtuar (mungesën e) hapave hetimorë ose paraqitjen e kërkesës për dëmshpërblim
· Gjykata vendosi se nuk është shkelur neni 2 i Konventës nga pikëpamja materiale e saj, por ka shkelje nga pikëpamja procedurale e saj.
2. Prizreni kundër Shqipërisë, vendim i 11 qershor 2019
· mungesë të një hetimi efikas për vdekjen e vëllait, teksa ishte duke vuajtur dënimin me burgim, në kundërshtim me nenin 2 të Konventës;
· vendimi i prokurorit për mosfillimin e një hetimi penal formal për vdekjen e vëllait u kundërshtua deri në Gjykatën Kushtetuese, duke luajtur një rol aktiv në proces. Kërkesa, u vlerësua e pranueshme dhe u shqyrtua nga Gjykata Kushtetuese;
· kur që një i ndaluar vdes në rrethana të dyshimta, neni 2 u kërkon autoriteteve të kryejnë një hetim të pavarur dhe të paanshëm zyrtar, i cili përmbush standarde minimale të caktuara për efikasitetin;
· gjykata e ka interpretuar detyrimin procedural të nenit 2, duke iu kërkuar shteteve të ngrenë një sistem efikas dhe të pavarur gjyqësor, në mënyrë që shkaku i vdekjes së pacientëve nën kujdesin mjekësor, qoftë në sektorin publik apo në atë privat, mund të përcaktohet dhe të vihen përpara llogaridhënies personat përgjegjës;
· gjykata vëren disa mungesa të veçanta në veprimet hetimore të ndërmarra nga autoritetet vendëse;
· autoritetet vendase nuk kanë kryer një hetim të përshtatshëm dhe efikas në rrethanat që kanë të bëjnë me vdekjen e vëllait të aplikantit. Neni 2, aspekti procedural [shkelje].
NENI 3 (Ndalimi i torturës)
Askush nuk mund t’i nënshtrohet torturës ose dënimeve ose trajtimeve çnjerëzore ose poshtëruese.
Rastet që janë çregjistruar
1. Bitanji kundër Shqipërisë, vendim i 7 nëntorit 2017
· aplikanti është ankuar për shkelje të Nenit 3 të Konventës;
· vendosja e një mbrojtësi si dhe njohja me Nenin 37 të Konventës.
· Gjykata u informua nga Qeveria se aplikanti në një datë të pacaktuar kishte depozituar pranë gjykatave të brendshme kërkesën për burgim të padrejtë;
· Gjykata vlerëson se duhet të zbatohet neni 37 § 1 i Konventës.
· Gjykata risjell në vëmendje që, në pajtim me Nenin 47 § 7 të Rregullores së Gjykatës, "aplikantët e mbajnë Gjykatën të informuar për çdo ndryshim të adresës dhe të të gjitha rrethanave të rëndësishme në lidhje me kërkesën". Aplikanti nuk ka arritur t'i përgjigjet letërkëmbimit nga Gjykata ose të informojë këtë të fundit për zhvillimet përkatëse dhe ndryshimin e tij të adresës;
· Gjykata konsideron se, aplikanti mund të konsiderohet se nuk dëshiron të ndjekë kërkesën e tij, në kuptimin e nenit 37 § 1 (a) të Konventës;
· çështja të çrregjistrohet.
2. Murrja kundër Shqipërisë, vendim i 24 janarit 2017
· Aplikanti është ankuar për shkelje të Nenit 6(1), dhe 3 të Konventës;
· Refuzohet kërkesa që ankuesi të përfaqësohej personalisht në gjykim. Iu kërkua vendosja e një mbrojtësi, u informua dhe për ndihmën ligjore;
· Nga ana e aplikantit nuk u mor asnjë përgjigje;
· në mungesë të ndonjë përgjigje në korrespodencën e dërguar nga Gjykata, aplikanti mund të konsiderohet se nuk dëshiron më të ndjekë kërkesën e tij, në kuptimin e nenit 37 1 (a ) e Konventës;
· çështja çrregjistrohet.
3. Ceka kundër Shqipërisë, vendim i 23 tetorit 2012
· shteti ka njohur qartësisht shkeljen dhe ka akorduar dëmshpërblimin e përshtatshëm;
· nuk justifikohej me vazhdimi i shqyrtimit të kërkesës;
· kryerja e hetimeve adekuate;
· elemente të mjaftueshëm të shqyrtimit publik;
· u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me nenin 2 [çregjistruar].
Rastet ku nuk janë konstatuar shkelje
1. Pihoni kundër Shqipërisë, vendim i 16 janarit 2018
· Sipas nenit 3, ankuesi u shpreh në lidhje me dëmet e pësuara si rezultat i ndërhyrjes së policisë dhe pretendoi se hetimi, me qëllim identifikimin dhe dënimin e autorëve nuk kishte qenë i efektshëm;
· Gjykata vëren se një padi civile për dëmshpërblim, sipas Kodit Civil të Shqipërisë dhe KPP-së, synon vetëm në dhënien e dëmshpërblimeve më shumë sesa në garantimin e identifikimit dhe ndëshkimit të personave përgjegjës;
· Gjykata vëren se materiali që ajo zotëron demonstron se gjatë ditës së ngjarjeve në fjalë, ankuesi pësoi dëmtime. Për këtë arsye, Gjykata arrin në përfundimin se dëmtimet e ankuesit ishin mjaftueshëm të rënda për t'u përfshirë në nenin 3 të Konventës;
· duke pasur parasysh të gjithë informacionin, Gjykata nuk mundet tjetër veçse të konstatojë se nuk ka pasur shkelje të aspektit thelbësor të nenit 3 të Konventës;
2. Rrapo kundër Shqipërisë, vendim i 25 shtatorit 2012
· nota diplomatike jep garanci të mjaftueshme;
· e përshtatshme të hamendësohet kundrejt një shteti kërkues, i cili gjithsesi ka një histori të gjatë respekti për demokracinë, të drejtat e njeriut dhe fuqinë e ligjit, dhe i cili ka marrëveshje të gjata ekstradimi me Shtetet kontraktuese;
· Gjykata do të vlerësojë cilësinë e sigurisë së dhënë dhe nëse ajo mund ta besojë atë bazuar në praktikat e shtetit, i cili ka paraqitur kërkesën;
· u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me nenin 2 [jo shkelje]; neni 1 i Protokollit nr. 13 [jo shkelje]; neni 34 [shkelje].
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Strazimiri kundër Shqipërisë, vendim i 21 janarit 2020
· aplikanti u ankua për mungesë të trajtimit të duhur mjekësor gjatë vuajtjes së dënimit e shoqëruar kjo me kushte jo të mira gjatë burgimit, gjë që ka sjellë sipas tij shkelje të Nenit 3 të Konventës;
· Gjykata konsideron se efekti kumulativ i përkeqësimit të kushteve të jetesës në Spitalin e Burgjeve, ku aplikanti është që prej vitit 2011, dhe trajtimi i pamjaftueshëm psikiatrik dhe terapeutik i administruar atij në Spitalin e Burgjeve, ka qenë një trajtim çnjerëzor dhe degradues;
· Neni 3 shkelje
2. Prizreni kundër Shqipërisë, vendim i 11 qershor 2019
· vëllai i aplikantit i është nënshtruar një forme trajtimi e cila është në kundërshtim me nenin 3 të Konventës;
· autoritetet nuk kanë përcaktuar në mënyrë të prerë shkakun e vdekjes së SH.P., dhe se nuk ka asnjë tregues se policia e burgut ose personeli i spitalit janë marrë në pyetje në lidhje me këtë çështje;
· autoritetet vendëse nuk kanë marrë mjaftueshëm masa hetimore për të përcaktuar përtej çdo dyshimi të arsyeshëm, nëse dëmtimi kishte ardhur nga trajtimi, i cili bie në kundërshtim me nenin 3 të Konventës. Në këto rrethana, gjykata e ka të pamundur të arrijë në përfundimin nëse ka pasur një shkelje të qartë të nenit 3;
· autoritetet nuk kanë mundur të kryejnë një hetim efikas për të përcaktuar nëse vëllai i aplikantit ka qenë subjekt i keqtrajtimit teksa ishte i ndaluar. [Neni 3] aspekti procedural shkelje;
3. Pulfer kundër Shqipërisë, vendim i 2 shkurtit 2019
· dështimi i autoriteteve për të mbrojtur jetën e saj, e cila ishte përballur me rrezik serioz për shkak të akteve të dhunshme të një individi, si edhe pamundësia e autoriteteve për të vijuar ndjekjen dhe procedimet penale ndaj S.N. kishte shkelur nenet 2 dhe 6 të Konventës;
· mjetet civile të referuara nga Qeveria nuk mund të konsiderohen si të mjaftueshme për përmbushjen e detyrimeve të shtetit kontraktues, sipas nenit 3 të Konventës, në raste të tilla si çështja konkrete, sepse ato kanë për qëllim kompensimin më shumë sesa identifikimin dhe dënimin e personave përgjegjës;
· keqtrajtimi duhet të përkojë me një nivel minimal rreziku, në rast se synohet që të përfshihet në objektin e nenit 3. Vlerësimi i këtij niveli minimal varet nga kohëzgjatja e trajtimit, efektet e tij fizike ose mendore, dhe në disa raste, gjinia, mosha dhe gjendja shëndetësore e viktimës.
· Mekanizmat e legjislacionit penal të cilët u zbatuan ishte me të meta, deri në pikën që përbënte një shkelje të detyrimeve pozitive të shtetit përkatës, sipas Konventës në lidhje me pretendimet e aplikantes për sulm. [neni 3] shkelje
4. Pihoni kundër Shqipërisë, vendim i 16 janarit 2018
· Hetimi me qëllim identifikimin dhe dënimin e autorëve nuk kishte qenë i efektshëm;
· autoritetet kishin reaguar ndaj shqetësimeve të ankuesit;
· Vendimi për të pezulluar hetimin, nuk ofron përgjigje përfundimtare për mënyrën se si ishin shkaktuar dëmtimet e ankuesit. Edhe pse kishin kaluar më shumë se katër vjet që nga momenti kur hetimi u pezullua, autoritetet e policisë nuk kishin ndërmarrë ndonjë hetues që prej atij momenti;
· Hetimi i kërkesës së ankuesit për keqtrajtim nuk ishte efikas. Për këtë arsye, Gjykata e pushon kundërshtimin paraprak të qeverisë në lidhje me mosshterimin e mjeteve të brendshme. [Neni 3] shkelje.
· Gjykata mendon se nuk është e nevojshme të shqyrtojë nëse ka pasur një shkelje të nenit 13 të Konventës.
5. Kaçiu dhe Kotorri kundër Shqipërisë, vendim i 25 qershorit 2013
· aplikanti pretendonte se i ishte nënshtruar keqtrajtimit në kundërshtim me nenin 3 dhe agjentët e shtetit dhe qeveria duhej të jepte një shpjegim të arsyeshëm se si mund të ishte shkaktuar rrahja e pretenduar;
· qeveria nuk paraqiti asnjë shpjegim të arsyeshëm për rrahjen e pretenduar; prokurori nuk urdhëroi ndonjë ekzaminim mjekësor apo hetime të tjera;
· gjyqtarët nuk kërkuan hetim për problemet shumë të dukshme fizike të aplikantit;
· rrahja e aplikantit ishte e një shkalle të tillë që ai duhet të mbahej nga oficerët e policisë për në sallën e gjyqit; konkluzione mund të nxirren në masën që një trajtim i tillë kishte lënë gjurmë të dukshme ku është ushtruar qëllimisht tek aplikanti nga oficerët e policisë gjatë marrjes së tij në pyetje;
· sjellja e dënueshme e oficerëve të policisë për një periudhë të konsiderueshme të kohës, solli si pasojë bërjen e deklaratave inkriminuese nga aplikanti për veten dhe aplikantin e dytë në mënyrë që t’i jepte fund dhimbjes mendore dhe fizike që ai po përjetonte;
· u konstatua se përbënte torturë;
· u shqyrtuan pretendimet në lidhje me nenin 6 [shkelje].
6. Grori kundër Shqipërisë, vendim i 7 korrikut 2009
· keqtrajtimi duhet të arrijë një nivel minimal të ashpërsisë;
· gjithçka varej nga rrethanat e rastit, të tilla si kohëzgjatja e trajtimit, pasojat fizike dhe mendore, seksi, mosha dhe gjendja shëndetësore e viktimës;
· qëllimi i trajtimit është një faktor i rëndësishëm, por mungesa e tij nuk do të thotë që nuk ka shkelje; elemente që duhen marrë parasysh kur vlerësohet përpuethshmëria e shëndetit të aplikantit me qëndrimin e tij;
· në burgim: kushtet mjekësore të të burgosurve; përshtatshmëria e ndihmës mjekësore dhe kujdesi i ofruar në burgim; këshillimi i vuajtjes së masës së dënimit në kushtet e gjendjes shëndetësore të ankuesit;
· u pranua se ndihma mjekësore në spitalet e burgjeve jo gjithmonë është e njëjtë me atë që merr publiku i gjerë; aplikanti vuante nga sëmundja e rëndë e sklerozës së shumëfishtë;
· rreziku i sëmundjes, mungesa e trajtimit adekuat, koha e gjatë e burgimit intensifikon frikën e të burgosurit; ngjallja e një ndjenje të tillë të fortë të pasigurisë e kombinuar me vuajtjet e tij fizike çonin në shkelje;
· u shqyrtuan pretendimet në lidhje me nenin 5 [shkelje]; neni 34 [shkelje].
7. Dybeku kundër Shqipërisë, vendim i 18 dhjetorit 2007
· kushtet e burgimit;
· keqtrajtimi duhet të arrijë një nivel minimal të ashpërsisë që të bjerë në fushëveprimin e nenit 3; kohëzgjatja e trajtimit, pasojat fizike dhe mendore, seksi, mosha dhe gjendja shëndetësore e viktimës;
· kuptimi i çnjerëzores: e paramenduar; e zbatuar për një kohë të gjatë; lëndime të dukshme trupore ose vuajtje intensive fizike dhe mendore;
· kuptimi i poshtërueses: shkakton tek viktima ndjenja frike, ankthi dhe inferioritet si pasojë e poshtërimit dhe përuljes;
· marrja parasysh e efektit kumulativ të kushteve në të cilat mbahet i ndaluar personi; shëndeti mendor i të burgosurve; kushtet mjekësore; përshtatshmëria e ndihmës mjekësore dhe kujdesi i ofruar në burgim; këshillimi i vuajtjes së masës së dënimit në kushtet e gjendjes shëndetësore të aplikantit.
NENI 4 (Ndalimi I skllavërisë dhe I punës së detyruar)
1. Askush nuk do të mbahet në skllavëri ose në robëri.
2. Askush nuk do të shtrëngohet të kryejë një punë me dhunë ose të detyruar.
3. Në kuptim të këtij neni, termi “punë e kryer me dhunë ose e detyruar”, nuk përfshin:
a. çdo lloj pune që i kërkohet të kryejë zakonisht një personi të ndaluar në kushtet e parashikuara nga neni 5 i kësaj Konvente ose gjatë lirimit të tij me kusht;
b. çdo lloj shërbimi i karakterit ushtarak ose, në rastin e kundërshtarëve të ndërgjegjes në vendet ku kundërshtimi i ndërgjegjes është i njohur me ligj, shërbimi që kryhet në vend të shërbimit ushtarak të detyrueshëm;
c. çdo lloj shërbimi që kërkohet në rast krizash ose fatkeqësish, që kërcënojnë jetën ose mirëqenien e bashkësisë;
d. çdo lloj pune ose shërbimi që është pjesë e detyrimeve normale qytetare.
Nuk ka pasur vendime sipas këtij neni.
NENI 5 (E drejta për liri dhe siguri)
1. Çdokush ka të drejtën e lirisë e të sigurisë personale. Askujt nuk mund t’i hiqet liria, me përjashtim të rasteve që vijojnë dhe në përputhje me procedurën e parashikuar me ligj:
a. kur burgoset ligjërisht pas një dënimi të dhënë nga një gjykatë kompetente;
b. kur arrestohet ose ndalohet ligjërisht për moszbatim të një urdhri të dhënë nga gjykata në përputhje me ligjin ose për të garantuar përmbushjen e një detyrimi të parashikuar nga ligji;
c. kur arrestohet ose ndalohet ligjërisht për t’u çuar përpara autoritetit gjyqësor kompetent pas dyshimit të arsyeshëm se ka kryer një vepër penale ose kur çmohet në mënyrë të arsyeshme e nevojshme për të parandaluar kryerjen prej tij të veprës penale ose largimin e tij pas kryerjes së saj;
d. kur një i mitur ndalohet ligjërisht për qëllim edukimi të mbikqyrur ose për ndalimin e tij të ligjshëm me qëllim që të çohet përpara autoritetit kompetent ligjor;
e. kur ndalohet ligjërisht për të parandaluar përhapjen e sëmundjeve ngjitëse, të personave të sëmurë mendërisht, alkoolistëve, narkomanëve ose endacakëve;
f. kur arrestohet ose ndalohet ligjërisht me qëllim që të ndalohet hyrja e tij e paautorizuar në atë vend, ose nëse kundër tij është duke u kryer një procedurë dëbimi ose ekstradimi;
2. Çdo person i arrestuar duhet të informohet brenda një afati sa më të shkurtër dhe në një gjuhë që ai e kupton për arsyet e arrestimit të tij dhe në lidhje me çdo akuzë që i bëhet.
3. Çdo person i arrestuar ose i paraburgosur në rrethanat e parashikuara në paragrafin 1/c të këtij neni duhet të çohet menjëherë përpara një gjyqtari ose një zyrtari tjetër të autorizuar me ligj për të ushtruar funksione gjyqësore dhe ka të drejtë të gjykohet brenda një afati të arsyeshëm ose të lirohet në gjykim e sipër. Lirimi mund të kushtëzohet me dhënien e garancive për t’u paraqitur në procesin gjyqësor.
4. Çdo person, të cilit i është hequr liria me arrestim ose me burgim, ka të drejtë të bëjë ankim në gjykatë me qëllim që kjo e fundit të vendosë, brenda një afati të shkurtër, për ligjshmërinë e burgimit të tij dhe të urdhërojë lirimin, në qoftë se burgimi është i paligjshëm.
5. Çdo person që arrestohet ose burgoset në kundërshtim me dispozitat e këtij neni ka të drejtën për të kërkuar dëmshpërblim.
Rastet ku nuk janë konstatuar shkelje
1. Frroku kundër Shqipërisë, vendim i 18 shtatorit 2018
· aplikanti u ankua se arrestimi i tij shkel nenin 5 § 1 (c) të Konventës;
· neni 5 § 1 i Konventës përmban një listë shteruese arsyesh të lejueshme për privimin nga liria. Asnjë privim nga liria nuk është i ligjshëm në rast se nuk përfshihet në një nga shkaqet e parashikuara në nënparagrafët "a" deri në "f" të nenit 5 § 1;
· problemi qendror në çështjen në fjalë është nëse arrestimi i aplikantit ishte "i ligjshëm" sipas interpretimit të nenit 5 § 1, duke përfshirë faktin nëse është zbatuar "në përputhje me një procedurë të parashikuar nga ligji". Gjykata përsërit se Konventa i referohet kryesisht ligjit vendas, por gjithashtu ajo kërkon që çdo masë e cila e privon individin nga liria e tij të jetë në pajtim me qëllimin e nenit 5, më konkretisht të mbrojë individin nga arbitrariteti;
· edhe pse Parlamenti, në fakt, nuk e dha autorizimin për arrestimin e aplikantit, privimi i lirisë së tij gjithsesi ishte i ligjshëm në kuadër të proceseve të mëparshme penale. Për këtë arsye, edhe pse autoritetet nuk i kërkuan specifikisht autorizimin e Parlamentit për arrestim, për procesin e fundit penal, ky fakt nuk e bënte arrestimin e aplikantit të paligjshëm, duke qenë se e gjithë periudha e arrestimit ishte "arrestim i ligjshëm" sipas grupit të parë dhe të dytë të procedimeve, për të cilat Parlamenti kishte dhënë autorizimin e tij.
· nuk ka pasur shkelje të nenit 5 § 1 të Konventës
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Strazimiri kundër Shqipërisë, vendim i 21 janarit 2020
· aplikanti u ankua se nuk kishte patur një mjet kompensimi efektiv sipas Nenit 5 të Konventës;
· Gjykata, duke marrë parasysh mungesën e ndonjë praktike gjyqësore të brendshme, nuk mund të konkludojë që mjeti i ri juridik do të zbatohej për kërkesën e "shpejtësisë" sipas nenit 5 § 4 të Konventës, në lidhje me të cilën aplikantit nuk mund t'i kërkohet ta shterojë atë;
· nuk duket se e drejta për kompensim sigurohet sipas legjislacionit shqiptar;
· Gjykata konkludon se aplikanti nuk kishte një të drejtë të zbatueshme për kompensim, siç kërkohet nga neni 5§5 i Konventës, në lidhje me shkeljet e neneve 5 §§ 1 dhe 4;
· ka pasur shkelje të nenit 5§5 të Konventës
2. Delijorgji kundër Shqipërisë, vendim i 28 prillit 2015
· nëse periudhës së paraburgimit "në pritje të vendimit" i kishte përfunduar afati dhe nëse ndalimi vazhdonte të ishte i ligjshëm;
· ligjshmëria në bazë të legjislacionit të brendshëm nuk është gjithmonë vendimtare;
· duhet të jetë në përputhje me qëllimin e nenit 5 § 1, i cili nuk lejon që personat të privohen nga liria në mënyrë arbitrare;
· kushtet për heqjen e lirisë sipas ligjit të brendshëm duhet të përcaktohen qartë dhe ligji duhet të jetë i parashikueshëm në zbatimin dhe pasojat e tij;
· nuk kishte arsye të dhëna për vendosjen në arrest shtëpie; paraburgimi vazhdonte të mos ishte i ligjshëm;
· Neni 5 § 4 kërkon që kërkesa për lirim të trajtohet me shpejtësi;
· vonesat i atribuohen shtetit;
· shkelje e nenit 5 § 1 të Konventës në lidhje me ndalimin e ankuesit nga 24 nëntori 2010 deri më 12 mars 2012;
· shkelje e nenit 5 § 4 e Konventës
3. Grori kundër Shqipërisë, vendim i 7 korrikut 2009
· ndalimi i aplikantit nuk kishte baza në të drejtën e brendshme;
· edhe vetë gjykatat vendase nuk ishin të qarta se cili version i legjislacionit duhej zbatuar në rastin e aplikantit;
· nëse gjykatat vendase do të zbatonin dispozitën e re, atëherë dënimi i aplikantit mund të bëhej i vlefshëm, por kjo do të thoshte zbatim prapaveprues i dispozitës ligjore, i cili është i paligjshëm;
· thelbësore që kushtet për heqjen e lirisë sipas së drejtës së brendshme të përcaktohen qartë dhe vetë ligji të jetë i parashikueshëm në mënyrë që të respektohet kriteri i ligjshmërisë i përcaktuar nga Konventa;
· nevoja e parashikimit në një shkallë që është e arsyeshme, me këshillimin e duhur, të pasojave që një veprim i caktuar mund të sjellë;
· u konstatua gjithashtu shkelje të nenit 3 dhe nenit 36
Neni 6 (E drejta për një proces të rregullt)
1. Çdo person ka të drejtë që çështja e tij të dëgjohet drejtësisht, publikisht dhe brenda një afati të arsyeshëm nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e krijuar me ligj, e cila do të vendosë si për mosmarrëveshjet në lidhje me të drejtat dhe detyrimet e tij të natyrës civile, ashtu edhe për bazueshmërinë e çdo akuze penale në ngarkim të tij. Vendimi duhet të jepet publikisht, por prania në sallën e gjykatës mund t’i ndalohet shtypit dhe publikut gjatë tërë procesit ose gjatë një pjese të tij, në interes të moralit, të rendit publik ose sigurisë kombëtare në një shoqëri demokratike, kur kjo kërkohet nga interesat e të miturve ose mbrojtja e jetës private të palëve në proces ose në shkallën që çmohet tepër e nevojshme nga gjykata, kur në rrethana të veçanta publiciteti do të dëmtonte interesat e drejtësisë.
2. Çdo person i akuzuar për një vepër penale prezumohet i pafajshëm, derisa fajësia e tij të provohet ligjërisht.
3. Çdo i akuzuar për një vepër penale ka të drejtat minimale të mëposhtme:
a. të informohet brenda një afati sa më të shkurtër, në një gjuhë që ai e kupton dhe në mënyrë të hollësishme, për natyrën dhe për shkakun e akuzës që ngrihet ndaj tij;
b. t’i jepet koha dhe lehtësitë e përshtatshme për përgatitjen e mbrojtjes;
c. të mbrohet vetë ose të ndihmohet nga një mbrojtës i zgjedhur prej tij, ose në qoftë se ai nuk ka mjete të mjaftueshme për të shpërblyer mbrojtësin, t’i mundësohet ndihma ligjore falas kur këtë e kërkojnë interesat e drejtësisë;
d. të pyesë ose të kërkojë që të merren në pyetje dëshmitarët e akuzës dhe të ketë të drejtën e thirrjes dhe të pyetjes të dëshmitarëve në favor të tij, në kushte të njëjta me dëshmitarët e akuzës;
e. të ndihmohet falas nga një përkthyes në qoftë se nuk kupton ose nuk flet gjuhën e përdorur në gjyq.
Rastet që nuk janë pranuar
1. Beshiri dhe të tjerët kundër Shqipërisë
- Moszbatimi i vendimeve përfundimtare administrative që njihnin të drejtën e aplikantëve për kompensim në një nga mënyrat e parashikuara me ligj;
- Vendim i cili del në vazhdimësi të vendimit pilot Manushaqe Puto dhe të tjerë kundër Shqipërisë;
- Mos shterimi i mjetit efektiv ligjor në sistemin kombëtar për sa i përket mosekzekutimit të vendimeve përfundimtare të kompensimit: kërkesa e papranueshme. [neni 13 dhe Protokolli 1];
- hapësirë të gjerë vlerësimi për të përcaktuar se çfarë është në interes të publikut, veçanërisht në rastet e kompensimit për shtetëzimet ose shpronësimet
- Mjeti ligjor (Ligji për pronat 2015) u konsiderua efektiv nga Gjykata për sa i përket: përshtatshmërisë së mjetit, mjaftueshmërisë së kompensimit, aksesibilitetit dhe efikasitetit të mjetit. Kërkesa shpallet e papranueshme [neni 35-1].
Rastet që janë çregjistruar
1. Luli kundër Shqipërisë, vendim i 12 nëntorit 2019
- aplikanti është ankuar në lidhje me të drejtën e aksesit në gjykatë dhe procesit të rregullt ligjor sipas Nenit 6 § 1;
- nuk i është përgjigjur korrespondencës së Gjykatës; shërbimi postar ka kthyer letër me shënimin "adresë e panjohur";
- Gjykata konsideroi që në këto kushte, aplikanti të konsiderohet se nuk do të vazhdojë më gjykimin në kuptim të Nenit 37 § 1 të Konventës;
- çështja çrregjistrohet;
2. Braka kundër Shqipërisë, vendim i 2 prillit 2019
- aplikanti është ankuar në lidhje me të drejtën e aksesit në gjykatë, mbrojtjen efektive dhe kohëzgjatjen e procedimeve sipas Nenit 6 të Konventës;
- nuk i është përgjigjur korrespondencës së Gjykatës;
- Gjykata nuk do të vazhdojë më gjykimin në kuptim të Nenit 37 § 1 të Konventës. Gjykata rezervon të drejtën ta rivendosë çështjen në listë nëse lind një situatë e re e aftë të justifikojë një veprim të tillë;
- vendos të çrregjistrojë çështjen
3. Aliaj kundër Shqipërisë, vendim i 2 prillit 2019
- aplikanti është ankuar për shkelje të procesit të rregullt ligjor të gjykimit në mungesë dhe të së drejtës për tu mbrojtur sipas Nenit 6 të Konventës
- nuk i është përgjigjur korrespondencës së Gjykatës prej 16 Majit 2018;
- Gjykata konsideroi që në këto kushte, këkrkuesi të konsiderohet se nuk do të vazhdojë më gjykimin në kuptim të Nenit 37 § 1 të Konventës;
- vendos të çrregjistrojë çështjen
4. Koçiu dhe Berballa kundër Shqipërisë, vendim i 7 nëntorit 2017
- aplikanti është ankuar për shkelje të Nenit 6(1), 6(3) për mungesën e paanshmërisë të gjyqtarëve në Gjykatën e Lartë dhe atë Kushtetuese;
- letra e dërguar nga Gjykata më datë 3 Prill 2017, që informonte aplikantët mbi çështjen e tyre u dërgua në adresën e tyre në burg. Asnjë nga aplikantët nuk kishte një përfaqësues. Letrat u kthyen me shënimin ("larguar").
- më 24 korrik të 2017 Qeveria njoftoi Gjykatën mbi faktin se të dy aplikantët ishin liruar me kusht në 20 maj 2009.
- Gjykata vlerëson se duhet të zbatohet neni 37 § 1 i Konventës;
- Gjykata gjithashtu risjell në vëmendje që, në pajtim me Nenin 47 § 7 të Rregullores së Gjykatës, "aplikantët e mbajnë Gjykatën të informuar për çdo ndryshim të adresës dhe të të gjitha rrethanave të rëndësishme në lidhje me kërkesën". Në këtë drejtim, duhet të theksohet se aplikanti nuk ka arritur t'i përgjigjet letërkëmbimit nga Gjykata ose të informojë këtë të fundit për zhvillimet përkatëse dhe ndryshimin e tij të adresës.
- Gjykata konsideron se, në këto rrethana, aplikanti mund të konsiderohet se nuk dëshiron të ndjekë kërkesën e tij, në kuptimin e nenit 37 § 1 (a) të Konventës;
- çështja çrregjistrohet.
5. Bitanji kundër Shqipërisë, vendim i 7 nëntorit 2017
- aplikanti është ankuar për shkelje të Nenit 6(1) të Konventës;
- iu kërkua vendosja e një mbrojtësi;
- aplikanti kishte bërë kërkesë për rishikimin e e vendimit të dhënë nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Shkodër në vitin 2005; kërkesa u pranua nga Gjykata e Lartë dhe në vitin 2010 Prokurori i Rrethit Shkodër urdhëroi lirimin e menjëhershëm të tij.
- aplikanti në një datë të pacaktuar kishte depozituar pranë gjykatave të brendshme kërkesën për burgim të padrejtë. Qeveria pretendoi se duke qenë çështja në gjykim nuk ishin shteruar mjetet.
- Duke marrë parasysh informacionin e marrë pas njoftimit drejtuar qeverisë së paditur, të bërë nga Gjykata për kërkesën, Gjykata vlerëson se duhet të zbatohet neni 37 § 1 i Konventës.
- Gjykata gjithashtu risjell në vëmendje që, në pajtim me Nenin 47 § 7 të Rregullores së Gjykatës, "aplikantët e mbajnë Gjykatën të informuar për çdo ndryshim të adresës dhe të të gjitha rrethanave të rëndësishme në lidhje me kërkesën";
- aplikanti nuk ka arritur t'i përgjigjet letërkëmbimit nga Gjykata ose të informojë këtë të fundit për zhvillimet përkatëse dhe ndryshimin e tij të adresës.
- Gjykata konsideron se, në këto rrethana, aplikanti mund të konsiderohet se nuk dëshiron të ndjekë kërkesën e tij, në kuptimin e nenit 37 § 1 (a) të Konventës.
- çështja çrregjistrohet.
6. Duni kundër Shqipërisë, vendim i 17 tetorit 2017
- aplikanti është ankuar për shkelje të së drejtës për të patur një vendim të arsyetuar sipas Nenit 6(1);
- Gjykata konsideron, se neni 37 § 1 i Konventës duhet të zbatohet në këtë rast. Gjykata gjithashtu rikujton që, në pajtim me rregullin 47 § 7 të Rregullores së Gjykatës, "aplikantët e mbajnë Gjykatën të informuar për çdo ndryshim të adresës dhe të të gjitha rrethanave të rëndësishme për kërkesën";
- aplikanti nuk ka arritur t'i përgjigjet korrespondencës dhe nuk e ka njoftuar Gjykatën për ndonjë ndryshim të adresës së tij;
- Aplikanti mund të konsiderohet se nuk dëshiron të ndjekë kërkesën e tij, në kuptimin e nenit 37 § 1 (a) të Konventës;
- çështja çrregjistrohet.
7. Veizi dhe Deda kundër Shqipërisë, vendim i 28 marsit 2017
- Ankuesit u shprehën se sipas nenit 2 dhe 13 të Konventës, atyre iu ishte mohuar e drejta për të marrë informacion në dosjen e hetimit dhe sipas nenit 6 të Konventës për një shkelje të së drejtës së tyre të aksesit në gjykatë,
- Qeveria i kërkoi Gjykatës ta nxirrte ankimin nga lista e çështjeve, në përputhje me nenin 37 të Konventës ;
- Qeveria pranon se hetimi i zhvilluar mbi rrethanat e vdekjes së vëllezërve të ankuesve nuk ishte në përputhje me nenet 2,13 dhe 6 të Konventës, dhe se këto çështje nuk janë adresuar në procedimet penale vendase të përmendura më sipër ;
- Gjykata konstaton se pas dakordësisë së shprehur nga ankuesit në lidhje me kushtet e deklaratës së bërë nga Qeveria, çështja duhet trajtuar si një zgjidhje miqësore midis palëve ;
- kërkesa çrregjistrohet në mbështetje të nenit 39 të Konventës .
8. Murrja kundër Shqipërisë, vendim i 24 janarit 2017
- aplikanti është ankuar për shkelje të Nenit 6(1), dhe 3 të Konventës;
- refuzohet kërkesa që ankuesi të përfaqësohej personalisht në gjykim. Iu kërkua vendsja e një mbrojtësi që edhe në rast pamundësie do t’i ofrohej një përfaqësim i përshtatshëm. U informua dhe për ndihmën ligjore;
- nga aplikanti nuk u mor asnjë përgjigje;
- Gjykata vlerëson se, në rrethanat e çështjes në fjalë, në mungesë të ndonjë përgjigje në korrespodencën e dërguar nga Gjykata, aplikanti mund të konsiderohet se nuk dëshiron më të ndjekë kërkesën e tij, në kuptimin e nenit 37 1 (a ) e Konventës.
- çështja çrregjistrohet
9. Hatija kundër Shqipërisë, vendim i 24 janarit 2017
- aplikanti është ankuar për gjykimin e çështjes tej afatit të arsyeshëm sipas Nenit 6(1);
- shteti ka njohur qartësisht shkeljen dhe i ka qëndruar deklaratës së njëanshme për një zgjidhje miqësore duke akorduar një shumë për dëmshpërblimin e përshtatshëm;
- Gjykata vëren se shuma e të hollave të ofruara nga qeveria ka si qëllim të kompensojë aplikantin për dëmin e pësuar si rezultat i kohëzgjatjes së procedurave gjyqësore ;
- Gjykata konsideron se nuk është më e justifikuar të vazhdohet shqyrtimi i kërkesës (Neni 37 § 1 (c);
- Gjykata vlerëson se, nëse Qeveria nuk zbaton kushtet e deklarimit të njëanshëm të parashtruar prej saj, kërkesa mund të rikthehet në listë në përputhje me nenin 37 § 2 të Konventës;
- çështja çrregjistrohet ;
10. Caka kundër Shqipërisë, vendim i 24 janarit 2017
- aplikanti është ankuar për shkelje të Nenit 6(1) dhe 13 të Konventës si dhe Protokollit 1, për mosekzekutim të vendimit gjyqësor të formës së prerë;
- Palët u ofruan për zgjidhje miqësore të çështjes, ku shteti ra dakord të akordonte një shumë për dëmshpërblimin e përshtatshëm; kryerja e pagesës do të përbënte zgjidhjen përfundimtare të çështjes.
- Gjykata merr parasysh zgjidhjen miqësore të arritur mes palëve ;
- Gjykata, njëzëri,vendos të çregjistrojë kërkesën, në përputhje me nenin 39 të Konventës.
11. Rushiti kundër Shqipërisë, vendim i 24 janarit 2017
- aplikanti është ankuar për shkelje të Nenit 6(1) për kohëzgjatjen e procedurave;
- Qeveria shqiptare e pranon se ka pasur një shkelje të të drejtave të ankueses, të garantuara nga neni 6 § 1 i Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, si rezultat i tejzgjatjes së jashtëzakonshme të procedurave gjyqësore
- Qeveria u ofrua për zgjidhje miqësore të çështjes ku me anë të një deklarate ra dakord të akordonte një shumë për dëmshpërblimin e përshtatshëm; Kryerja e pagesës do të përbënte zgjidhjen përfundimtare të çështjes.
- Gjykata merr parasysh zgjidhjen miqësore të arritur mes palëve ;
- Duke pasur parasysh natyrën e parashtrimeve të bëra nga Qeveria, si edhe shumën e propozuar për kompensim – e cila është në përputhje me shumat e dhëna në raste të ngjashme, Gjykata mendon se nuk është më e justifikueshme të vazhdohet me shqyrtimin e ankimit (neni 37 § 1 (c)
- Gjykata thekson se nëse Qeveria nuk respekton kushtet e deklaratës së saj të njëanshme, ankimi do të rikthehet në listë në përputhje me nenin 37 § 2 të Konventës.
Rastet ku nuk janë konstatuar shkelje
1. Haxhia kundër Shqipërisë, vendim i 8 tetorit 2013
- neni 6 nuk përcakton rregulla mbi pranueshmërinë e provave;
- pyetja është nëse procedimet në tërësi, duke përfshirë edhe mënyrën në të cilën janë marrë prova ishte i drejtë;
- koha për përgatitjen e mbrojtjes së aplikantit ishte e mjaftueshme;
- të pandehurit duhet të jenë në gjendje për të kundërshtuar provat kundër tyre;
- ndonjë parregullsi në mbajtjen e një deklarate të dëshmitarit mund të rregullohet, duke siguruar dëshminë e dëshmitarit.
2. Mulosmani kundër Shqipërisë, vendim i 8 tetorit 2013
- neni 6 nuk përcakton rregulla mbi pranueshmërinë e provave;
- pyetja është nëse procedimet në tërësi, duke përfshirë edhe mënyrën në të cilën janë marrë prova ishte i drejtë;
- koha për përgatitjen e mbrojtjes së aplikantit ishte e mjaftueshme; aplikanti mund të parashikojë riklasifikimin e akuzave penale kundër tij;
- ndonjë parregullsi në mbajtjen e një deklarate të dëshmitarit mund të rregullohet, duke siguruar dëshminë e dëshmitarit;
- mungesa e paraqitjes së një dëshmitari, i cili nuk ishte dëshmitar okular nuk ishte dëmtuese.
3. Berhani kundër Shqipërisë, vendim i 27 majit 2010
- kohëzgjatja e procedurave; vonesa zgjati 2 vjet, 7 muaj;
- asgjë nuk tregonte se ishte faji i autoriteteve shtetërore; autoritetet shtetërore kanë vepruar me kujdesin e duhur;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje nenin 6 [shkelje për sa i përket procesit të rregull ligjor).
4. Caka kundër Shqipërisë, vendim i 8 dhjetorit 2009
- mospërfaqësimi nga një avokat;
- refuzimi për të lejuar marrjen në pyetje të një dëshmitari të caktuar nuk konsiderohet shkelje nëse provat mund të mbështeteshin me prova të tjera materiale duke përfshirë edhe dëshmitarë të cilët ishin marrë në pyetje.
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me nenin 6 [shkelje - dështim i autoriteteve për të siguruar dëshmitarë dhe për t’i dhënë peshën e duhur pohimeve të tyre).
5. Marini kundër Shqipërisë, vendim i 7 korrikut 2008
- Vonesat nuk ishin të paarsyeshme në grupet 3, 4 dhe 5 të procedurave, pasi përfshiheshin shkallë të ndryshme të juridiksionit;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me nenin 6 [shkelje], nenin 1 te Protokollit Nr. 1 [shkelje].
6. Balliu kundër Shqipërisë, vendim i 27 majit 2005
- një personi të akuzuar për një vepër penale, i cili nuk dëshiron të mbrohet vetë, duhet t'i jepet mundësia për të pasur ndihmë ligjore nëpërmjet një mbrojtësi të zgjedhur prej tij;
- nëse ai nuk ka burime të mjaftueshme për të përballuar këtë ndihmë, i njihet e drejta që ta ketë këtë ndihmë falas kur e kërkojnë interesat e drejtësisë;
- duhet të përcaktojë nëse shteti mban përgjegjësi për neglizhimin e avokatit të zgjedhur nga aplikanti, për të përmbushur detyrën e tij;
- ishte e pamundur, duke marrë parasysh pavarësinë e Dhomës së Avokatisë, për ta detyruar mbrojtësin e aplikantit për të vepruar;
- aplikanti nuk pranoi të mbrohej nga një avokat i caktuar kryesisht;
- aplikanti nuk e informoi asnjëherë Gjykatën e Rrethit të Durrësit për mungesën e përfaqësuesit të tij dhe as të avokatit të caktuar kryesisht dhe as nuk kërkoi ndonjë avokat tjetër;
- autoritetet përmbushën në nivel të mjaftueshëm detyrimin e tyre për të siguruar ndihmë ligjore, si, duke shtyrë seancat, për t'i dhënë avokatit të aplikantit mundësi për të përmbushur detyrën e tij, ashtu dhe duke caktuar një avokat sipas skemës së ndihmës ligjore.
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Karemani kundër Shqipërisë, vendim i 25 shtator 2018
- aplikanti, pa u mbështetur në ndonjë nen specifik, u ankua për padrejtësi në proces, të mbajtura në mungesë, dhe për shkelje të të drejtave të tij për t'u mbrojtur. Gjithashtu, ai kërkoi rihapjen e procedimeve. Gjykata është e mendimit se ankesat e aplikantit duhet të shqyrtohen në mbështetje të nenit 6 §§ 1 dhe 3 (c) të Konventës ;
- proceset të cilat mbahen në mungesë të të pandehurit në vetvete nuk janë në papajtueshmëri me nenin 6 të Konventës, mohimi i drejtësisë ndodh në rastin kur një person i dënuar në mungesë nuk mundet të marrë nga një gjykatë, e cila e ka dëgjuar, një gjykim të ri për themelin e akuzës, si për ligjin edhe për faktin, në rastin kur nuk është vërtetuar se ai ka hequr dorë nga e drejta e tij për t'u paraqitur dhe për të mbrojtur veten;
- refuzimi për të rihapur proceset e realizuara në mungesë të të pandehurit, pa vërtetuar se i pandehuri ka hequr dorë nga e drejta e tij për t'u paraqitur në gjykim, është konsideruar "mohim flagrant i drejtësisë", duke bërë që proceset të jenë "dukshëm në kundërshtim me parashikimet e nenit 6 ose me parimet e përcaktuara në të;
- garancitë në paragrafin 3 të nenit 6 janë aspekte specifike të së drejtës për një gjykim të drejtë parashikuar në paragrafin 1. Është e panevojshme të shqyrtohet lidhja e paragrafit 3 me çështjen;
- nuk ishte provuar se ai kishte hequr dorë, pa mëdyshje, nga e drejta e tij për t'u paraqitur në gjykatë, duke iu shmangur drejtësisë qëllimisht;
- ka pasur një shkelje të nenit 6 § 1 të Konventës.
2. Hysi kundër Shqipërisë, vendim i 22 gusht 2018
- aplikanti u ankua mbështetur në nenin 6 §§ 1 dhe 3 (c) dhe (d) të Konventës, gjykimin e tij në mungesë;
- qeveria parashtroi se mangësitë e brendshme të konstatuara në çështjet Shkalla dhe Izet Haxhia (cituar më sipër), të cilat po ashtu, lidhen me çështjen konkrete, ishin adresuar me anë të masave të miratuara në kuadër të reformës në drejtësi, për të parandaluar shkelje të ngjashme në të ardhmen, të lidhura me padrejtësinë e procedimeve penale;
- aplikanti është informuar për dënimin e tij në mungesë, më 30 mars 2007, si data e fundit (shih paragrafin 8 më sipër), ai nuk mund ta përdorë një mjet të tillë;
- kërkesa për rishikimin e një vendimi të formës së prerë duhet të paraqitet brenda tridhjetë ditëve që nga data në të cilën është ekstraduar personi, ose nga data në të cilën i pandehuri është vënë në dijeni për gjykimin në mungesë. Sipas rastit, për sa u përket rrethanave të çështjes, Gjykata arrin në përfundimin se aplikanti nuk mund ta përdorë atë mjet;
- nuk ka asnjë parashikim të ri në KPP, që i lejon gjykatat vendase të shqyrtojnë pa afat çështjet e vjetra, për të cilat gjykimi është kryer në mungesë;
- mjetet e reja të njohura në vitin 2017, të cilat mund të jenë efikase për situatat pas hyrjes në fuqi të parashikimeve të reja të KPP-së, nuk zbatohen për çështjen konkrete;
- garancitë në paragrafin 3 të nenit 6 janë aspekte specifike të së drejtës për një gjykim të drejtë parashikuar në paragrafin 1. Është e panevojshme shqyrtimi i lidhjes së paragrafit 3 të çështjes, përderisa pretendimet e aplikantit, në çdo rast, përmblidhen në ankesën se procedimet ishin të padrejta;
- aplikanti nuk pati mundësinë të përfitonte një cilësim të ri të akuzave ndaj tij nga një gjykatë, e cila do ta kishte dëgjuar në proces në përputhje me garancitë e nenit 6 § 1; ka pasur shkelje të nenit 6 § 1 të Konventës si për realizimin e procedimeve në mungesë dhe për mohimin që i është bërë aplikantit për një shqyrtim të ri të themelit të çështjes.
3. Malo kundër Shqipërisë, vendim i 22 maj 2018
- aplikanti u ankua në lidhje me gjykimin e tij në mungesë sipas Nenit 6 §§ 1 dhe 3 (a), (b), (c) dhe (d) të Konventës, se nuk ishte lejuar të shqyrtonte dëshmitë ose të kërkonte shqyrtimin e të dhënave në procedimet e rigjykimit;
- garancitë në paragrafin 3, të nenit 6, janë aspekte specifike të së drejtës për një gjykim të drejtë parashikuar në paragrafin 1. Nuk është e nevojshme shqyrtimi i paragrafit 3 të çështjes, duke qenë se pretendimet e aplikantit, në çdo rast, përmblidhen në një ankesë se procedimet ishin të padrejta.
- megjithëse procedimet të cilat kishin ndodhur në mungesë të të akuzuarit, në vetvete nuk pajtohen me nenin 6 të Konventës, mohimi i drejtësisë ndodh në rastin kur një person i dënuar në mungesë nuk mund të përfitojë nga gjykata, e cila e ka dëgjuar, një gjykim të ri të akuzës, në lidhje me ligjin dhe faktin, në rastin kur nuk konstatohet se ai ka hequr dorë nga e drejta e tij për t'u paraqitur dhe për t'u vetëmbrojtur;
- aplikanti u ankua edhe për mungesë të arsyetimit të vendimit të Gjykatës së Lartë;
- arsyetimet e kufizuara të vendimeve të dhëna nga Gjykata e Lartë në formulat de plano të vendimeve të saj, tregonin se aplikanti nuk kishte plotësuar një nga kriteret e ligjit parashikuar nga dispozita përkatëse vendëse, për të pranuar kërkesën për rivendosje në afat. Kur Gjykata e Lartë refuzon të pranojë një çështje me arsyetimin se nuk janë shkaqet ligjore për të pranuar këtë çështje, një arsyetim shumë i kufizuar mund të përmbushë kërkesat e nenit 6 të Konventës; kjo pjesë e kërkesës është qartazi e pabazuar në fakte dhe duhet të kundërshtohet sipas nenit 35 §§ 3 (a) dhe 4 të Konventës.
4. Muça kundër Shqipërisë, vendim i 22 gushtit 2018
- Aplikanti u ankua për parregullsi të proceseve të kryera në mungesë dhe paanshmëri të gjyqtarëve duke pretenduar shkelje të nenit 6§1 të Konventës;
- edhe pse procedimet të cilat zhvillohen në mungesë të të pandehurit në vetvete nuk pajtohen me nenin 6 të Konventës, gjithsesi, drejtësia mohohet në rastin kur një person i dënuar në mungesë nuk mund të marrë nga gjykata, e cila ka dëgjuar çështjen e tij, një gjykim të akuzës, si për ligjin edhe për faktin, për aq kohë sa nuk është përcaktuar se ai ka hequr dorë nga e drejta e tij për t'u paraqitur dhe për t'u vetëmbrojtur;
- edhe pse avokati i zgjedhur prej tij vijoi ta përfaqësonte në apel, nuk mund të nënkuptohet se avokati po vepronte sipas udhëzimeve eksplicite të aplikantit;
- nuk mund të nënkuptohet se nisur nga fakti se aplikanti u mbrojt nga një avokat i caktuar nga nëna e tij, aplikanti ka pasur dijeninë e duhur për apelimin dhe procedurat e rigjykimit;
- nuk provohet se aplikanti ka pasur mjaftueshëm dijeni për procesin e apelimit ose se ka pasur mjaftueshëm dijeni për procesin e rigjykimit ndaj tij. Nuk ka asnjë tregues në dosjen e çështjes për faktin se autoritetet kanë bërë çdo përpjekje për ta njoftuar;
- është shkelur neni 6 i Konventës
- duke supozuar se neni 6 përkon me procedurat e rivendosjes në afat, Gjykata nuk gjykon se shqetësimet që mund të ketë pasur aplikanti për paanshmërinë e trupit gjykues të Gjykatës së Rrethit të datës 4 nëntor 2005 dhe të trupit gjykues të Gjykatës së Apelit më 29 shtator 2006, të jenë të justifikueshme objektivisht. Në këtë mënyrë, rezulton se kjo pjesë e kërkesës është qartazi e pabazuar në fakte dhe duhet të rrëzohet në përputhje me nenin 35 §§ 3 (a) dhe 4 të Konventës.
5. Topi kundër Shqipërisë, vendim i 22 maj 2018
- Mbështetur në nenet 6§1 dhe 13 të Konventës, aplikanti u ankua se i ishte mohuar aksesi në Gjykatën Kushtetuese dhe se gjykimi i tij në mungesë ishte në shkelje të nenit 6§1 të Konventës;
- qeveria parashtroi se të metat vendase të konstatuara në çështjet Shkalla dhe Izet Haxhia (cituar më sipër), të cilat po ashtu kishin të bënin me çështjen konkrete, ishin adresuar nga masat e përgjithshme të miratuara në kuadër të reformës në drejtësi, për të parandaluar shkelje të ngjashme në të ardhmen në lidhje me padrejtësitë në procedimet penale
- Gjykata arrin në përfundimin se përderisa aplikanti u informua për dënimin e tij në mungesë më 1 mars 2006 (shih paragrafin 21 më sipër), ai nuk mund të përdorë një mjet të tillë.
- kërkesa për rishikimin e vendimit të formës së prerë duhet të paraqitet brenda tridhjetë ditëve nga data në të cilën personi është ekstraduar ose nga data në të cilën aplikanti bëhet me dije për gjykimin në mungesë. Sipas rastit, duke marrë në konsideratë rrethanat e çështjes, Gjykata arrin në përfundimin se aplikanti nuk mund ta përdorte as atë mjet.
- Gjykata arrin në përfundimin, se mjetet e reja të paraqitura në vitin 2017, të cilat mund të jenë efikase në çështjet e paraqitura pas hyrjes në fuqi të dispozitave të reja të KPP-së, nuk janë të zbatueshme në çështjen konkrete;
- Gjykata konstaton se aplikanti nuk pati mundësinë të përfitonte një përcaktim të ri të akuzave ndaj tij nga një gjykatë, e cila do ta kishte dëgjuar gjatë shqyrtimit të çështjes në përputhje me garancitë e nenit 6§1; është shkelur neni 6§1 i Konventës.
- Gjykata vëren se procedurat dhe dënimi ndaj aplikantit u kryen në mungesë. Për këtë arsye, Gjykata është e mendimit, se duke pasur parasysh se periudha filloi të përllogaritej prej momentit kur aplikanti nuk ishte në dijeni për ekzistencën e vendimit të Gjykatës së Larë, me rezultatin se afati kohor kishte përfunduar në momentin kur aplikanti u bë me dije për atë vendim jo më herët se data 1 mars 2006, Gjykata Kushtetuese ia bëri të pamundur aplikantit të ushtronte me efikasitet të drejtën e tij për të paraqitur një ankesë kushtetuese ;
- Gjykata është e mendimit se vendimi i kundërshtuar rezultoi në një mohim të pajustifikuar të së drejtës së aplikantit për akses në Gjykatën Kushtetuese; është shkelur neni 6§1 i Konventës.
6. Sharrxhi dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 11 janarit 2018
- Aplikantit pretendonin shkelje të nenit 6§1 të Konventës, për shkak se autoritetet kishin neglizhuar urdhrin e përkohshëm, të datës 7 nëntor 2013, duke pezulluar ekzekutimin e urdhrit të shembjes. Më tej, ata parashtruan se mosrespektimi i urdhrit të përkohshëm nga ana e autoriteteve kishte shkaktuar një shkelje të të drejtave të tyre procedurale dhe i kishte penguar që meritat e ankesës së tyre të shqyrtoheshin në mënyrën e duhur në procedimet përpara Gjykatës së Rrethit. Gjithashtu, ata u ankuan për një mungesë të një mjeti efikas për këtë situate, pra shkelje të Nenit 13 të Konventës
- Gjykata mendon se çështja e shfrytëzimit të mjeteve të brendshme është e lidhur ngushtë me meritat e ankesës së aplikantëve për mungesën e një mjeti efikas për ndërhyrjen e pretenduar në të drejtën e tyre për një gjykim të drejtë; Kështu, Gjykata bashkon aspektin nëse aplikantët shfrytëzuan mjetet e brendshme për meritat e ankesës së tyre, sipas nenit 13, në lidhje me nenin 6§1 të Konventës
- Gjykata mendon se autoritetet vendëse nuk arritën të kompensonin aplikantët në lidhje me ankesën e tyre për moszbatim të urdhrit të përkohshëm në favor të tyre dhe se ata mund të vijojnë të pretendojnë të jenë viktima të një shkeljeje të pretenduar.
- Gjykata vëren se nuk ka asnjë informacion në dosjen e çështjes në lidhje me faktin nëse ato vendime u bënë të formës së prerë në nivel vendor dhe, nëse po, nëse autoritetet i zbatuan ato. Më tej, Gjykata vëren se në çështjet konkrete, autoritetet nuk proceduan me ndonjë shpronësim në interesin publik, duke qenë se rrethanat ishin ndryshe nga ato në çështjen konkrete. Së dyti, Gjykata vëren se aplikantët nuk u ankuan në Gjykatë për një moskompensim të dëmit monetar për moszbatimin e urdhrit të përkohshëm të datës 7 nëntor 2013 dhe as se autoritetet nuk zbatuan masën e përkohshme, çka e bënte të pamundur faktin që meritat e çështjes së tyre të shqyrtoheshin në mënyrën e duhur.
- Gjykata konstaton se në Shqipëri nuk kishte asnjë mjet efikas në lidhje me moszbatimin e vendimeve të formës së prerë dhe kohëzgjatjen e procedimeve në kohë fizike. Në vijim, ajo vëren se Gjykata Kushtetuese, përveç konstatimit shpjegues të një shkeljeje, ku vendimet e formës së prerë të gjykatave nuk zbatohen (shih paragrafin 68 më sipër), nuk mund të ofrojë ndonjë mjet korrigjimi për të kompensuar situatën. Nën këto rrethana, Gjykata konstaton se nuk kishte dhe ende nuk ekzistojnë mjete efikase të disponueshme për aplikantit në lidhje me moszbatimin e urdhrit të përkohshëm.
- Gjykata arrin në përfundimin se ka pasur një shkelje të nenit 6§1 të Konventës.
- Gjykata është e mendimit se autoritetet kombëtare nuk respektuan në praktikë vendimin e dhënë nga Gjykata Administrative e Rrethit Vlorë, më 7 nëntor 2013, duke e privuar nenin 6§1 të kishte ndonjë efekt të dobishëm; është shkelur neni 6§1 i Konventës;
- është shkelur neni 13 së bashku me nenin 6§1 të Konventës
- është shkelur neni 6§1 i Konventës;
7. Topallaj kundër Shqipërisë, vendim i 21 prillit 2016
- Kohëzgjatje e procedurave të brendshme për 9 vjet, 4 muaj, 8 ditë;
- Kthim për rigjykim disa herë i çështjes;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me nenin 13 [shkelje]; dhe nenin 46.
8. Bici kundër Shqipërisë, vendim i 3 dhjetorit 2015
- kohëzgjatja e procedurave të brendshme lidhur me njohjen, kthimin dhe/ose kompensimin e pronës (11 vjet, 9 muaj dhe 18 ditë para një niveli të vetëm juridiksioni).
9. Marku kundër Shqipërisë, vendim i 15 korrikut 2014
- kufizim i të drejtës për t'iu drejtuar gjykatës;
- aplikanti ka marrë një vendim në favor të tij, por nuk ishte në gjendje të niste procedura për të marrë një përcaktim final përsa i përket kërkesës së tij në lidhje me njohjen e statusit të veteranit të luftës.
10. Luli dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 1 prillit 2014
- kohëzgjatja e procedurave të brendshme;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me nenin 46.
11. Izet Haxhia kundër Shqipërisë, vendim i 5 nëntorit 2013
- aplikanti nuk kishte njohuri të mjaftueshme të procedurave ligjore kundër tij;
- ai nuk hoqi dorë nga e drejta e tij për të dalë në gjyq;
- aplikanti nuk e pati mundësinë e një rishqyrtimi të themelit të akuzave kundër tij nga një gjykatë, e cila do ta kishte dëgjuar atë në nëe proces, i cili do të ishte në përputhje me garancitë për një gjykim të drejtë sipas Nenit 6.
12. Kaçiu dhe Kotorri kundër Shqipërisë, vendim i 25 qershorit 2013
- e drejta për të pasur një avokat është e nevojshme që nga momenti i marrjes në pyetje nga policia, përveç nëse ekzistojnë arsye të forta që e përjashtojnë diçka të tillë;
- nuk i takon gjykatës të përcaktojë se çfarë është provë e pranueshme apo çfarë është një gabim i faktit apo ligjit;
- pranimi i deklaratave të marra si rezultat i torturës ose keqtrajtimeve të tjera në shkelje të nenit 3 e bën të gjithë procedimin të padrejtë, pavarësisht nga vlera e këtyre deklaratave dhe pavarësisht nëse përdorimi i tyre është vendimtar për dënimin e të pandehurit;
- procesi, në tërësi u konsiderua i padrejtë për shkak të pranimit dhe përdorimit të deklaratës inkriminuese të aplikantit të parë të marrë nëpërmjet torturës;
- kohëzgjatja e procedurave - tepër të gjata, mbi 6 vjet;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 3 [shkelje].
13. Delvina kundër Shqipërisë, vendim i 21 majit 2013
- u vendos për shpërblim të drejtë;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 dhe nenin 1 të Protokollit nr. 1.
14. Manushaque Puto dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 31 korrikut 2012
- mungesë e zbatueshmërisë për 15 deri 17 vjet;
- nuk ka arsye për të vendosur ndryshe nga jurisprudenca e mëparshme që vonesa të tilla i konsideron shkelje
- Shteti nuk mund të përdorë mungesën e disponueshmërisë së fondeve si justifikim për shlyerjen e detyrimeve të vendimeve;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i lexuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 te Protokollit Nr. 1 [shkelje] dhe Nenin 46
15. Cani kundër Shqipërisë, vendim i 6 marsit 2012
- është e një rëndësie themelore që i pandehuri të paraqitet në gjykimin e tij si për shkak të së drejtës së tij për gjykim, ashtu edhe për shkak të nevojës për të verifikuar saktësinë e deklaratave të tij dhe për t'i krahasuar me ato të viktimës dhe të dëshmitarëve;
- paraqitja e të pandehurit personalisht nuk merr të njëjtën rëndësi thelbësore për një seance apeli, siç ka për gjykimin, pasi në to nuk përcaktohen fakte, por thjesht interpretohen rregulla ligjore;
- megjithatë, kur një gjykate apeli bën një rivlerësim të fajësisë apo pafajësisë, ajo nuk mund t'a përcaktojë pa një vlerësim të drejtpërdrejtë të provave të dhëna personalisht;
- në asnjë fazë të procedimeve në apel aplikanti nuk pati mundësi të argumentonte personalisht se ekzistonin faktorë lehtësues;
- duhej të ishte dëgjuar në seancë.
16. Shkalla kundër Shqipërisë, vendim i 10 majit 2011
- e drejta për t'iu drejtuar gjykatës nuk është absolute;
- u nënshtrohet kufizimeve që rrjedhin veçanërisht në lidhje me kushtet e pranueshmërisë së një ankimi;
- kufizimet nuk duhet të kufizojnë apo pakësojnë aksesin e një personi në një mënyrë apo shtrirje të tillë që dëmton vetë thelbin e së drejtës;
- kufizime të tilla nuk janë në përputhje me nenin 6 § 1, nëse ato nuk ndjekin qëllimin e legjitimuar ose nëse nuk ekziston një marrëdhënie e arsyeshme e proporcionalitetit ndërmjet mjeteve të përdorura dhe qëllimit të ndjekur;
- informimi i një personi mbi procedimin penal të filluar ndaj tij është një akt ligjor me një rëndësi të tillë që duhet të zbatohet në përputhje me kërkesat procedurale dhe të mirëfillta të afta për të siguruar ushtrimin efektiv të të drejtave të akuzuarit;
- dijenitë e paqarta dhe të parregullta nuk mjaftojnë;
- nuk është treguar se ankuesi kishte dijeni të mjaftueshme të procedurave ligjore ndaj tij;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 46
17. Caush Driza kundër Shqipërisë, vendim i 15 marsit 2011
- mosekzekutimi i vendimit;
- analogji me Beshiri dhe të tjerët, Driza dhe Vrioni dhe të tjerët;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje, nenin 1 te Protokollit Nr. 1 [shkelje].
18. Delvina kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
- mosekzekutimi i vendimit;
- aplikanti nuk duhet të nisë procedurat e zbatimit që një vendim të ekzekutohet; analogji me Beshiri dhe të tjerët, Driza dhe Vrioni dhe të tjerët;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje, Nenin 1 te Protokollit Nr. 1 [shkelje] dhe Nenin 46.
19. Eltari kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
- mosekzekutimi i vendimit;
- analogji me Beshiri dhe të tjerët, Driza dhe Vrioni dhe të tjerët;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr. 1 [shkelje] dhe Nenin 46.
20. Mishgjoni kundër Shqipërisë, vendim i 7 dhjetorit 2010
- mosekzekutimi i vendimit;
- kohëzgjatja e procedurave në 3 nivelet e juridiksionit për 8 vjet; vonesa nuk ishte për faj të aplikantit;
- interesi i madh vetjak i të punësuarit në sigurimin e një vendimi gjyqësor menjëherë;
- një vonesë e përgjithshme prej thuajse katër vitesh për të shqyrtuar sërisht çështjen e aplikantit nuk e plotëson kërkesën e "kohës së arsyeshme" sipas Konventës;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
21. Puto dhe të Tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 20 korrikut 2010
- mosekzekutimi i vendimit cenon vet thelbin e të drejtës së aplikantit për t'iu drejtuar gjykatës;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje, Nenin 1 të Protokollit Nr. 1 [shkelje].
22. Berhani kundër Shqipërisë, vendim i 27 majit 2010
- ligjshmëria e procesit gjyqësor;
- u takon gjykatave vendase të vlerësojnë provat para tyre, të vërtetojnë faktet dhe të interpretojnë të drejtën e brendshme;
- në parim Gjykata nuk ndërhyn, përveç, rasteve kur vendimet e marra nga gjykatat e brendshme janë arbitrare ose haptazi të paarsyeshme;
- mund të jetë e nevojshme që gjykatat të shfrytëzojnë deklaratat e bëra gjatë fazës së hetimit penal, nëse i akuzuari kishte mundësi të mjaftueshme dhe të përshtatshme për t'i kundërshtuar këto deklarata në kohën që u morën ose në një fazë të mëvonshme të procesit gjyqësor;
- dëshmitarët nuk ishin marrë në pyetje nga aplikanti ose përfaqësuesi i tij gjatë hetimit penal;
- autoritetet nuk iu përgjigjën ankesave që ngriti aplikanti në lidhje me mangësitë serioze në cilësinë e provave; u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 6 [nuk u konstatua shkelje ne lidhje me kohëzgjatjen e procedurave].
23. Laska dhe Lika kundër Shqipërisë, vendim i 20 prillit 2010
- kontradiktoriteti; barazia e mjeteve;
- mundësia e palëve në gjykim për të pasur njohuri dhe të kundërshtojnë të gjitha provat e paraqitura ose vëzhgimet e depozituara për të influencuar në vendimin e gjykatave;
- prezumimi i pafajësisë;
- avokatit t'i jepet akses që në hetimin e parë të të dyshuarit nga policia, përveç nëse është e justifikuar nën dritën e rrethanave të veçanta të çdo çështjeje që ka arsye bindëse për të kufizuar këtë të drejtë;
- aplikantët nuk u lejuan të ngrinin shqetësime për parregullsitë; procedura e identifikimit u mbajt në mungesë të avokatëve;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 46.
24. Mullai dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 23 marsit 2010
- mungesa e sigurisë juridike;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje].
25. Bushati dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 8 dhjetorit 2009
- mosekzekutimi i vendimit;
- vendimi ishte në lidhje me dëbimin e individëve nga prona e aplikantëve; këta të fundit nuk mund të ishin përgjegjës për shpenzimet e dëbimit;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 te Protokollit Nr.1 [shkelje].
26. Caka kundër Shqipërisë, vendim i 8 dhjetorit 2009
- Neni 6 § 3 (d) dhe Neni 6 § 1;
- mosgarantimi i paraqitjes së dëshmitarëve;
- mosdhënia e rëndësisë së duhur dëshmive të dëshmitarëve.
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 6 [jo shkelje - mungesa e përfaqësimit, mosdhënia e lejes për pyetje të dyfishtë për disa dëshmitarë].
27. Vrioni dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 29 shtatorit 2009
- mosekzekutimi i vendimit;
- kohëzgjatja e procedurave për 11 vjet; moszbatim për 5 vjet;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje], Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 46.
28. Gjyli kundër Shqipërisë, vendim i 29 shtatorit 2009
- mosekzekutimi i vendimit;
- vlerësimi i arsyetueshmërisë së vonesës;
- asnjë tregues se ekzekutimi kishte ndonjë kompleksitet; aplikanti nuk e ka penguar zbatimin;
- përgjegjësia e përmbaruesve në zgjatjen e vonesës;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
29. Vrioni dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 24 marsit 2009
- cenimi i sigurisë juridike;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje].
30. Hamzaraj kundër Shqipërisë, vendim i 3 shkurtit 2009
- mosekzekutimi i vendimit;
- kohëzgjatja e procedurave për 12 vjet;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 46.
31. Nuri kundër Shqipërisë, vendim i 3 shkurtit 2009
- mosekzekutimi i vendimit;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 46.
32. Dauti kundër Shqipërisë, vendim i 3 shkurtit 2009
- cenim i së drejtës për t'iu drejtuar gjykatës;
- Komisioni i Ankesave përbëhej vetëm nga mjekë në detyrë dhe nuk kishte anëtarë të kualifikuar ligjorë apo gjyqësorë;
- nuk kishte rregulla që të rregullonin mandatin e anëtarëve në detyrë, largimin e tyre, dorëheqjen apo ndonjë garanci për palëvizshmërinë e tyre;
- Komisioni i Ankesave nuk ishte një gjykatë e pavarur dhe e paanshme.
33. Xheraj kundër Shqipërisë, vendim i 29 korrik 2008
- cenimi i sigurisë juridike;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 4 të Protokollit Nr.7 [ jo shkelje].
34. Marini kundër Shqipërisë, vendim i 7 korrikut 2008
- e drejta për t'iu drejtuar gjykatës;
- kufizime të së drejtës t'iu drejtuar gjykatës; hapësira e vlerësimit;
- kohëzgjatja e procedurave 7 vjet, 9 vjet, 5 vjet dhe 2 vjet. Kohëzgjatja e grupit të parë dhe të dytë të procedurave u konsideruan si të paarsyeshme;
- arsyeshmëria e kohëzgjatjes së procedurës duhet të vlerësohet në dritën e rrethanave të çështjes dhe duke iu referuar kompleksitetit të çështjes; veprimeve të aplikantit dhe autoriteteve; dhe çfarë rrezikonte aplikanti;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 1 te Protokollit Nr.1 [shkelje].
35. Driza kundër Shqipërisë, vendim i 13 nëntorit 2007
- procedurat e drejta;
- paanshmëria;
- paanshmëri do të thotë mungesë paragjykimi, apo anësie;
- paanshmëria e gjyqtarëve duhet të prezumohet derisa të provohet e kundërta;
- vendimtare është nëse objektiviteti i këtyre dyshimeve është mjaftueshmërisht i bazuar;
- 3 gjyqtarë të cilët kishin vendosur tashmë në lidhje me rastin ishin në mesin e 15 gjyqtarëve që do të vendosnin nëse vendimi i parë ishte i drejtë;
- 3 gjyqtarë duhet të vendosnin mbi një çështje për të cilën ishin shprehur tashmë; moszbatim;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje], Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje].
36. Ramadhi dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 13 nëntorit 2007
- kohëzgjatja e procedurave 12 vjet; mosekzekutim i vendimit;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje], Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 46.
37. Gjonboçari dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 23 tetorit 2007
- e drejta për t'iu drejtuar gjykatës;
- mosekzekutim i vendimit;
- kohëzgjatja e tepruar e procedurave;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
38. Beshiri dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 22 gushtit 2006
- mosekzekutim i vendimit;
- 5 vjet vonesë;
- nuk ishin marrë masat nga shteti ose nga përmbaruesit për respektimin e vendimit;
- u shqyrtuan gjithashtu pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje].
39. Qufaj Co. sh.p.kundër kundër Shqipërisë, vendim i 18 nëntorit 2004
- e drejta për t'iu drejtuar gjykatës nuk do të ishte reale, nëse sistemi ligjor i një shteti do të lejonte që një vendim gjyqësor i detyrueshëm dhe përfundimtar të mos zbatohej në dëm të njërës palë;
- autoriteti shtetëror nuk mund të përdorë mungesën e fondeve si justifikim për të mos respektuar një detyrim financiar të përcaktuar në vendim;
NENI 7 (Nuk ka dënim pa ligj)
1. Askush nuk mund të dënohet për një veprim ose një mosveprim që, në momentin kur është kryer, nuk përbënte vepër penale sipas të drejtës së brendshme ose ndërkombëtare. Po ashtu, nuk mund të jepet një dënim më i rëndë se ai që ishte i zbatueshëm në momentin kur është kryer vepra penale.
2. Ky nen nuk do të ndikojë mbi gjykimin dhe dënimin e një personi për një veprim ose mosveprim, i cili, në momentin kur është kryer, quhej vepër penale sipas parimeve të përgjithshme të së drejtës, të njohura nga kombet e qytetëruara.
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Alimuçaj kundër Shqipërisë, vendim i 7 shkurtit 2012
· gjykata duhet të konstatojë nëse dënimi i vendosur ndaj aplikantit ishte i parashikuar;
· shkelje pasi u vendos një dënim më i rëndë se dënimi i zbatueshëm në kohën e kryerjes së veprës penale;
· u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 7 [shkelje në lidhje me faktin nëse veprimet e aplikantit përbënin vepër penale sipas së drejtës së brendshme].
Rastet ku nuk janë konstatuar shkelje
1. Alimuçaj kundër Shqipërisë, vendim i 7 shkurtit 2012
· cilësimi i veprimeve të aplikantit si mashtrim në të drejtën e brendshme, nuk duket i paarsyeshëm ose arbitrar dhe prandaj mbetet brenda rregullave përgjithësisht të pranueshme të interpretimit të ligjeve penale;
· u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 7 [shkelje në lidhje me parashikueshmërinë e dënimit të vendosur ndaj aplikantit].
NENI 8 (E drejta për respektimin e jetës private dhe familjare)
1. Çdokush ka të drejtën e respektimit të jetës së tij private dhe familjare, banesës dhe korrespondencës së tij.
2. Autoriteti publik nuk mund të ndërhyjë në ushtrimin e kësaj të drejte, përveçse në shkallën e parashikuar nga ligji dhe kur është e nevojshme në një shoqëri demokratike, në interes të sigurisë publike, për mbrojtjen e rendit publik, shëndetit ose moralit ose për mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të të tjerëve.
Rastet që janë çregjistruar
1. Koçiu dhe Bërballa kundër Shqipërisë, vendim i 7 nëntorit 2017
- aplikanti është ankuar për shkelje të së drejtës për respektimin e jetës private sipas Nenit 8 të Konventës;
- letra e dërguar nga Gjykata më datë 3 Prill 2017, që informonte aplikantët mbi çështjen e tyre u dërgua në adresën e tyre në burg. Asnjë nga aplikantët nuk kishte një përfaqësues. Letrat u kthyen me shënimin ("larguar");
- 24 korrik të 2017 Qeveria njoftoi Gjykatën mbi faktin se të dy aplikantët ishin liruar me kusht në 20 maj 2009;
- pas njoftimit drejtuar qeverisë së paditur, të bërë nga Gjykata për kërkesën, Gjykata vlerëson se duhet të zbatohet neni 37 § 1 i Konventës;
- Gjykata risjell në vëmendje që, në pajtim me Nenin 47 § 7 të Rregullores së Gjykatës, "aplikantët e mbajnë Gjykatën të informuar për çdo ndryshim të adresës dhe të të gjitha rrethanave të rëndësishme në lidhje me kërkesën". Në këtë drejtim, duhet të theksohet se aplikanti nuk ka arritur t'i përgjigjet letërkëmbimit nga Gjykata ose të informojë këtë të fundit për zhvillimet përkatëse dhe ndryshimin e tij të adresës;
- aplikanti mund të konsiderohet se nuk dëshiron të ndjekë kërkesën e tij, në kuptimin e nenit 37 § 1 (a) të Konventës;
- çështja çrregjistrohet.
Rastet ku nuk janë konstatuar shkelje
1. Pulfer kundër Shqipërisë, vendim i 2 shkurtit 2019
- aplikantja u ankua edhe për një shkelje të së drejtës së saj për respektimin e shtëpisë, jetës dhe pronës së saj, sipas nenit 8 të Konventës;
- Gjykata, e cila është kompetente për specifikimin e fakteve të çështjes, sipas ligjit, konstaton se kjo ankesë lidhet me integritetin fizik dhe psikologjik të aplikantit i cili lidhet me konceptin e jetës private, sipas nenit 8 të Konventës;
- në lidhje me përfundimin e Gjykatës për shkeljen e nenit 3 të Konventës dhe për faktin se aplikantja nuk mundi t'i përgatiste ankesat e saj sipas nenit 8 të Konventës, edhe pas komunikimit të çështjes Qeverisë, Gjykata vendos se nuk është e nevojshme që ankesa të shqyrtohet veçuar, për sa i përket nenit 8 të Konventës
2. Bakiu dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 10 prillit 2018
- aplikantët u ankuan, bazuar në nenin 8 të Konventës, se nxjerrja nga banesat e tyre pa ndërmarrjen e masave të duhura nga ana e autoriteteve për t'i garantuar atyre strehim alternativ (aspekt substantiv) dhe pa pasur akses në një mjet gjyqësor, i cili do t'i kishte lejuar gjykatat vendëse të vlerësonin proporcionalitetin e nxjerrjes së tyre nga banesat (aspekti procedural), ishte shkelje e së drejtës së tyre për respektimin e banesës;
- legjislacioni shqiptar nuk garanton mjete efikase në zbatim të nenit 8 të Konventës, vëren se në çështjen konkrete problemi nuk është nëse aplikantët ngritën, të paktën në thelb, një kërkesë mbështetur në nenin 8 të Konventës në nivel vendës, problemi është nëse aplikantët kishin ndonjë mjet efikas në nivel të brendshëm të cilin do të mund ta përdornin;
- Gjykata vëren se me anë të vendimit të saj 1/13, Gjykata Kushtetuese e ka kufizuar veten e saj brenda kompetencave të saj, në shqyrtimin e përgjithshëm të aktit normativ 2012, për faktin nëse akti përputhej me Kushtetutën, dhe jo në pretendimet individuale të aplikantëve individual;
- Duke marrë në konsideratë ankesat e aplikantëve në Gjykatë dhe rrethanat e çështjeve konkrete, Gjykata vëren se nxjerrja nga banesat e aplikantëve, e pretenduar të ishte arbitrare, kërkonte që gjykatat vendëse të vlerësonin me kujdes situatën e tyre individuale. Nën këto rrethana, Gjykata është e mendimit se ankesa kushtetuese e Shoqatës në Gjykatën Kushtetuese, nuk i heq mundësinë individit që të përdorë mjete të tjera ligjore në Gjykatë, të cilat mund të jenë efikase sipas qëllimeve të Konventës;
- Sipas rrethanave, ankesat e aplikantëve, mbështetur në nenin 8 të Konventës, duhet të rrëzohen sipas nenit 35 § 1 dhe 4 të Konventës për mosshterim të mjeteve vendase
3. Qama kundër Shqipërisë dhe Italisë, vendim i 8 janarit 2013
- të pranueshme vetëm kundër Shqipërisë;
- detyrim pozitiv për të lehtësuar ribashkimin prind-fëmijë; gjykata italiane kishte dhënë të drejtat e kujdestarisë;
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Sharrxhi dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 11 janarit 2018
- Aplikantët u ankuan se largimi i tyre me forcë nga banesat e tyre, pa një njoftim paraprak dhe konfiskimi i godinës shkelte nenin 8 të Konventës;
- u ankuan se shpronësimi dhe në vijim shembja e godinës, shkelte të drejtën e tyre për respektimin e banesës së tyre sipas parashikimit përkatës. Ata u ankuan për mungesën e një mjeti efikas në atë këndvështrim;
- Gjykata, duke marrë në konsideratë edhe dokumentet në dosjen e çështjes, arrin në përfundimin se edhe pse disa nga apartamentet e aplikantëve përdoreshin si shtëpi pushimi, ato kualifikoheshin si "shtëpi", sipas nenit 8 të Konventës, sepse aplikantët duhej të kishin krijuar edhe lidhje emocionale me shtëpitë e tyre të dyta;
- Gjykata konstaton se ndërhyrja e policisë, e cila çoi në rrethimin e ndërtesës dhe në ndalimin e aplikantëve të kishin akses në shtëpitë e tyre dhe t'i përdornin ato, përbënte një ndërhyrje nga një autoritet publik ndaj së drejtës së tyre për respektimin e shtëpive të tyre.
·Në këtë mënyrë, ka pasur një shkelje të së drejtës së këtyre aplikantëve për respektimin e shtëpisë së tyre, sipas kuptimit të nenit 8, për shkak të konfiskimit dhe të rrethimit të godinës; - Gjykata vëren se rrethimi i godinës konsiderohej qartazi një shkelje e të drejtave të aplikantëve nga gjykatat vendëse. Megjithatë, Gjykata Administrative nuk i akordoi aplikantëve ndonjë kompensim për këtë shkelje; Për arsyet e mësipërme, Gjykata shprehet se është shkelur neni 13 së bashku me nenin 8 të Konventës;
- Vendos se është shkelur neni 8 i Konventës, për aplikantët nr. 3-19 sipas listës në shtojcë, në lidhje me konfiskimin e godinës;
- Vendos se është shkelur neni 13 së bashku me nenin 8 të Konventës në lidhje me aplikantit 3-19 sipas listës në shtojcë, për sa i përket konfiskimit të godinës;
- Vendos se nuk është e nevojshme të shqyrtohet ankesa sipas nenit 8 veçmas dhe së bashku me nenin 13 të Konventës në lidhje me shpronësimin dhe shembjen e godinës;
2. Bajrami kundër Shqipërisë, vendim i 12 dhjetorit 2006
- detyrim për të lehtësuar ribashkimin prind-fëmijë; jo një detyrim absolut;
- megjithëse masat shtrënguese ndaj fëmijëve nuk janë të dëshirueshme, përdorimi i dënimeve nuk duhet të përjashtohet në rast të sjelljes së paligjshme të fëmijës nga ana e prindit me të cilin jeton fëmija;
- nevoja e shpejtësisë së veprimit në ruajtjen e marrëdhënieve prind-fëmijë;
- vonesat nga përmbaruesit në zbatimin e vendimeve të kujdestarisë.
NENI 9 (Liria e mendimit, e ndërgjegjes dhe e fesë)
1. Çdokush ka të drejtën e lirisë së mendimit, të ndërgjegjes e të fesë; kjo e drejtë nënkupton lirinë për të ndryshuar fenë ose besimin dhe lirinë, qoftë individualisht ose kolektivisht, publikisht ose privatisht nëpërmjet kultit, mësimdhënies, praktikave dhe kryerjes së riteve. 2. Liria e shfaqjes së fesë ose besimeve të dikujt nuk mund t’i nënshtrohet kufizimeve të tjera, përveç atyre të parashikuara nga ligji dhe që përbëjnë masa të nevojshme në një shoqëri demokratike në interes të sigurisë publike, për mbrojtjen e rendit publik, të shëndetit ose të moralit ose për mbrojtjen e të drejtave dhe të lirive të të tjerëve
Nuk pasur vendime në lidhje me këtë nen.
NENI 10 (Liria e shprehjes)
1. Çdokush ka të drejtën e lirisë së shprehjes. Kjo e drejtë përfshin lirinë e mendimit dhe lirinë për të marrë ose për të dhënë informacione dhe ide pa ndërhyrjen e autoriteteve publike dhe pa marrë parasysh kufijtë. Ky nen nuk i ndalon Shtetet që t’u kërkojnë ndërmarrjeve të transmetimit audioviziv, televiziv ose kinematografik të pajisen me liçencë.
2. Ushtrimi i këtyre lirive që përmban detyrime dhe përgjegjësi, mund t’u nënshtrohet atyre formaliteteve, kushteve, kufizimeve ose sanksioneve të parashikuara me ligj dhe që janë të nevojshme në një shoqëri demokratike, në interes të sigurisë kombëtare, integritetit territorial ose sigurisë publike, për mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e krimit, për mbrojtjen e shëndetit ose të moralit, për mbrojtjen e dinjitetit ose të të drejtave të të tjerëve, për të ndaluar përhapjen e të dhënave konfidenciale ose për të garantuar autoritetin dhe paanshmërinë e pushtetit gjyqësor.
Nuk ka pasur vendime në lidhje me këtë nen
NENI 11 (Liria e tubimit dhe e organizimit)
1. Çdokush ka të drejtën e lirisë së tubimit paqësor dhe të organizimit me të tjerët, duke përfshirë të drejtën e themelimit me të tjerë të sindikatave dhe të pjesëmarrjes në to për mbrojtjen e interesave të tij.
2. Ushtrimi i këtyre të drejtave nuk mund t’u nënshtrohet kufizimeve të tjera përveç atyre që parashikohen me ligj dhe që janë të nevojshme në një shoqëri demokratike, në interes të sigurisë kombëtare ose sigurisë publike, për mbrojtjen e rendit dhe parandalimin e krimit, për ruajtjen e shëndetit ose të moralit, ose për mbrojtjen e të drejtave dhe të lirive të të tjerëve. Ky nen nuk ndalon kufizime të ligjshme të ushtrimit të këtyre të drejtave nga pjesëtarë të forcave të armatosura, të policisë ose të administratës shtetërore.
Nuk ka pasur vendime në lidhje me këtë nen.
NENI 12 (E drejta për t’u martuar)
Burri dhe gruaja që kanë mbushur moshën për martesë kanë të drejtë të martohen dhe të krijojnë familje sipas ligjeve kombëtare që rregullojnë ushtrimin e kësaj të drejte.
Nuk ka pasur vendime në lidhje me këtë nen.
NENI 13 (E drejta për zgjidhje efektive)
Çdokush, të cilit i janë shkelur të drejtat dhe liritë e përcaktuara në këtë Konventë, ka të drejtën e një zgjidhjeje efektive para një organi kombëtar, pavarësisht se shkelja është kryer nga persona që veprojnë në përmbushje të funksioneve të tyre zyrtare.
Raste që janë çrregjistruar
1. Veizi dhe Deda kundër Shqipërisë, vendim i 28 marsit 2017
ankuesit u shprehën se sipas nenit 2 dhe 13 të Konventës, atyre iu ishte mohuar e drejta për të marrë informacion në dosjen e hetimit dhe sipas nenit 6 të Konventës për një shkelje të së drejtës së tyre të aksesit në gjykatë për të shqyrtuar padinë e tyre civile për dëmet;
qeveria i kërkoi Gjykatës ta nxirrte ankimin nga lista e çështjeve, në përputhje me nenin 37 të Konventës ;
qeveria pranon se hetimi i zhvilluar mbi rrethanat e vdekjes së vëllezërve të ankuesve nuk ishte në përputhje me nenet 2,13 dhe 6 të Konventës,
gjykata konstaton se pas dakordësisë së shprehur nga ankuesit në lidhje me kushtet e deklaratës së bërë nga Qeveria, çështja duhet trajtuar si një zgjidhje miqësore midis palëve ;
kërkesa çregjistrohet në mbështetje të nenit 39 të Konventës .
Rastet ku nuk janë konstatuar shkelje
1. Strazimiri kundër Shqipërisë, vendim i 21 janarit 2020
aplikanti u ankua se nuk ka pasur një mjet ligjor efektiv sipas legjislacionit të brendshëm për kërkesën e tij për shkelje të Nenit 3 të Konventës;
Gjykata konsideron se, duke marrë parasysh gjetjet e saj në bazë të nenit 3 të Konventës, është e panevojshme të shqyrtohet veçmas ankesa sipas nenit 13 të Konventës
2. Prizreni kundër Shqipërisë, vendim i 11 qershorit 2019
aplikanti u ankua se në sistemin vendas nuk ka asnjë mjet efikas për ankesat e tij për shkelje të neneve 2 dhe 3 të Konventës duke u mbështetur në nenin 13 të Konventës ;
Gjykata vëren se kjo ankesë ka të bëjë me të njëjtat problematika si ato të shqyrtuara në nenet 2 dhe 3 të Konventës;
kërkesa duhet të deklarohet e pranueshme;
në lidhje me përfundimet e saj më sipër, sipas neneve 2 dhe 3 të Konventës, gjykata e konsideron si të panevojshme shqyrtimin e këtyre çështjeve veçmas, sipas nenit 13 të Konventës;
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Sharrxhi dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 11 janarit 2018
mosekzistenca e asnjë mjet efikas në lidhje me moszbatimin e vendimeve të formës së prerë dhe kohëzgjatjen e procedimeve në kohë fizike;
Gjykata konstaton se nuk kishte dhe ende nuk ekzistojnë mjete efikase të disponueshme për aplikantit në lidhje me moszbatimin e urdhrit të përkohshëm;
është shkelur neni 13 së bashku me nenin 6§1 të Konventës;
është shkelur neni 13 së bashku me nenin 8 të Konventës;
është shkelur neni 13 së bashku me nenin 8 të Konventës në lidhje me aplikantit 3-19 sipas listës në shtojcë, për sa i përket konfiskimit të godinës;
2. Topallaj kundër Shqipërisë, vendim i 21 prillit 2016
mungesë e mjetit efektiv në lidhje me kohëzgjatjen e procedurave;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6§ 1 [shkelje]; Nenin 46
3. Delvina kundër Shqipërisë, vendim i 21 majit 2013
u vendos shpërblim i drejtë;
shqyrtuan pretendimet në lidhje me nenin 6 dhe nenin 1 të Protokollit Nr. 1.
4. Manushaque Puto dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 31 korrikut 2012
i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me nenin 6 [shkelje, nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje dhe Nenin 46].
5. Çaush Driza kundër Shqipërisë, vendim i 15 marsit 2011
i shqyrtuar në lidhje me nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me nenin 6 [shkelje dhe nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje]
6. Delvina kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
shqyrtuar në lidhje me Nenin 6;
shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 46.
7. Eltari kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
shqyrtuar në lidhje me nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 46.
8. Mishgjoni kundër Shqipërisë, vendim i 7 dhjetorit 2010
shqyrtuar në lidhje me Nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
9. Puto dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 20 korrikut 2010
shqyrtuar në lidhje me Nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 1 të Protokollit Nr. 1 [shkelje].
10. Vrioni dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 29 shtatorit 2009
shqyrtuar në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 46.
11. Gjyli kundër Shqipërisë, vendim i 29 shtatorit 2009
shqyrtuar në lidhje me Nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
12. Marini kundër Shqipërisë, vendim i 7 korrikut 2008
shqyrtuar në lidhje me nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje në njërin aspekt; jo shkelje në aspektin tjetër dhe Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje].
13. Driza kundër Shqipërisë, vendim i 13 nëntorit 2007
shqyrtuar në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 1 të Protokollit Nr. 1 [shkelje].
14. Ramadhi dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 13 nëntorit 2007
shqyrtuar në lidhje me nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 46.
15. Gjonboçari dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 23 tetorit 2007
shqyrtuar në lidhje me Nenin 6;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
NENI 14 (Ndalimi i diskriminimit)
Gëzimi i të drejtave dhe i lirive të përcaktuara në këtë Konventë duhet të sigurohet, pa asnjë dallim të bazuar në shkaqe të tilla si seksi, raca, ngjyra, gjuha, feja, mendimet politike ose çdo mendim tjetër, origjina kombëtare ose shoqërore, përkatësia në një minoritet kombëtar, pasuria, lindja ose çdo status tjetër.
Nuk ka pasur vendime në lidhje me këtë nen
NENI 34 (Kërkesat individuale)
Gjykatës mund t'i paraqiten kërkesa nga çdo person, organizëm joqeveritar ose grup individësh që pretendon se është viktimë e një shkelje prej njërës nga Palet e Larta Kontraktuese e të drejtave të parashtruara nga Konventa ose protokollet e saj. Palët e Larta Kontraktuese marrin përsipër të mos pengojnë në asnjë mënyrë ushtrimin efektiv të kësaj të drejte.
Rastet kur vendimi është dhënë në lidhje me nenin 34
1. Rrapo kundër Shqipërisë, vendim i 25 shtatorit 2012
• dështimi në përputhje me masën e përkohshme të vendosur nga Gjykata Evropiane duke treguar se aplikanti nuk duhet të ekstradohet në SHBA, ku atij i rrezikohet dhënia e dënimit me vdekje;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 2 [jo shkelje]; Nenin 3 [jo shkelje], Neni 1 i Protokollit Nr.13 [jo shkelje].
NENI 37 (Çregjistrimi i kërkesave)
1. Në çdo fazë të procedimit, Gjykata mund të vendosë të heqë nga lista e çështjeve një kërkesë, kur rrethanat çojnë në përfundimin se: a) kërkuesi nuk ka ndërmend ta vazhdojë çështjen; ose b) çështja është zgjidhur; ose c) për çdo arsye tjetër që, sipas Gjykatës, nuk justifikon vazhdimin e shqyrtimit të kërkesës. Megjithatë, Gjykata vazhdon shqyrtimin e kërkesës kur këtë e kërkon respektimi i të drejtave të njeriut të garantuara nga Konventa dhe protokollet e saj.
2. Gjykata mund të vendosë rifutjen e një kërkese në listën e çështjeve, kur e konsideron se rrethanat e justifikojnë këtë.
Rastet e çregjistruara
1. Eltari kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
Kërkesa u çregjistrua pasi shuma e kompensimit e propozuar nga qeveria ishte e arsyeshme.
NENI 46 (Forca detyruese dhe ekzekutimi i vendimeve)
1. Palët e Larta Kontraktuese marrin përsipër të respektojnë vendimin e formës së prerë të Gjykatës në çdo çështje ku ato janë palë.
2. Vendimi i formës së prerë i Gjykatës i përcillet Komitetit të Ministrave, i cili mbikqyr ekzekutimin e tij.
3. Nëse Komiteti i Ministrave është i mendimit se mbikqyrja e ekzekutimit të një vendimi të formës së prerë pengohet nga një problem i interpretimit të vendimit, ai mund t’ia referojë çështjen Gjykatës për t’u shprehur me vendim për çështjen e interpretimit. Një vendim i tillë kërkon një shumicë prej dy të tretave të përfaqësuesve që kanë të drejtë të marrin pjesë në Komitetin e Ministrave.
4. Nëse Komiteti i Ministrave është i mendimit se një Palë e Lartë Kontraktuese refuzon të respektojë një vendim të formës së prerë të Gjykatës në një çështje ku ajo është palë, pasi t’i ketë dërguar një njoftim formal asaj Pale dhe me vendim që merret me një shumicë prej dy të tretave të përfaqësuesve që marrin pjesë në të, mund t’i referojë Gjykatës problemin nëse Pala e ka përmbushur detyrimin e saj në bazë të paragrafit 1.
5. Nëse Gjykata gjen një shkelje të paragrafit 1, ajo ia referon çështjen Komitetit të Ministrave për shqyrtimin e masave që duhen marrë. Nëse Gjykata nuk gjen asnjë shkelje të paragrafit 1, ajo ia referon çështjen Komitetit të Ministrave, i cili e mbyll shqyrtimin e çështjes.
Rastet kur është zbatuar neni 46
1. Strazimiri kundër Shqipërisë, vendim i 21 janarit 2020
• shteti duhet të krijojë një “institucion të përshtatshëm” duke rinovuar objektet ekzistuese ose duke ndërtuar një strukturë të re të specializuar për strehimin e personave si aplikanti, me qëllim të përmirësimit të kushteve të tyre të jetesës.
• çdo strukturë e tillë duhet të jetë në përputhje me qëllimin terapeutik të kësaj forme të privimit të lirisë, me qëllim shërimin ose zbutjen e gjendjes shëndetësore mendore të të arrestuarve, duke përfshirë, kur është e përshtatshme, duke sjellë një ulje ose kontroll të rrezikshmërisë së tyre dhe lehtësimin e ri-integrimit të tyre në shoqëri.
2. Topallaj kundër Shqipërisë, vendim i 1 prillit 2014
• Shqipëria duhet të miratojë gjetjet e paragrafit 118 të çështjes Luli dhe të tjerët kundër Shqipërisë si një çështje me prioritet;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6§ 1 [shkelje]; Neni 13 [shkelje];
3. Luli dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 1 prillit 2014
• njohja e vonesa sistematike në sistemin e brendshëm ligjor;
• masat e rekomanduara si në rastin Scordino kundër Italisë (nr. 1) [DHM] nr. 36813/97 paragrafët 182-189;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
4. Manushaqe Puto dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 31 korrikut 2012
• vendim pilot;
• mangësitë rregullatore dhe/ose mangësi në veprimet administrative të autoriteteve në zbatimin e vendimeve përfundimtare të komisionit që akordonin kompensim për ish-pronarët sipas ligjit mbi pronën;
• shteti i paditur duhet të marrë urgjentisht masat e përgjithshme, për të siguruar një mënyrë efektive kompensimi, duke vendosur një ekuilibër të drejtë ndërmjet interesave të ndryshme konkurruese;
• shteti i paditur duhet të shmangë amendimet e shpeshta të legjislacionit dhe duhet të shqyrtojë me kujdes të gjitha implikimet ligjore dhe financiare para se të miratojë ndryshime të mëtejshme;
• skema e kompensimit nuk duhet të rëndojë mbi aplikantin, rezultatet duhet të bëhen publike dhe të përmbajnë arsye të mjaftueshme, procesi duhet të jetë transparent;
• problemi mund të adresohet më mirë nëse i nënshtrohet diskutimeve të gjera publike, në mënyrë që publiku të kuptojë nivelin e kompensimit që Shteti pritet të paguajë realisht dhe format e ndryshme të kompensimit;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], nenin 1 të Protokollit Nr. 1 [shkelje] dhe Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
5. Shkalla kundër Shqipërisë, vendim i 10 majit 2011
• gjykata përsëriti përfundimet e saj në çështjen Laska dhe Lika, paragrafët 74 -76; u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
6. Driza kundër Shqipërisë, vendim i 15 marsit 2011
• kthimi i tokës brenda tre muajve nga data që vendimi ka marrë formë të prerë ose kompensim; heqja e pengesave për kompensim;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr. 1 [shkelje] dhe Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
7. Delvina kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
• mungesa e mekanizmave për të siguruar zbatimin e një vendimi përfundimtar të gjykatës;
• duhet të marrë masat e duhura legjislative, administrative dhe financiare për të siguruar çmime për kompensim, pa vonesa të panevojshme, të vendosur nga një vendim përfundimtar i gjykatës në vend të kthimit të pronës;
• duhet të marrë masat e duhura legjislative, administrative dhe financiare në mënyrë që të sigurojë kompensimin, pa vonesa të panevojshme, të urdhëruar me vendim përfundimtar të gjykatës në vend të kthimit të pronës;
• shteti i paditur duhet, për shembull, të caktojë një organ kompetent zbatimi, të sigurojë burime të mjaftueshme njerëzore dhe materiale, të vendosë rregulla të qarta dhe të thjeshta të procedurës për mbledhjen e kërkesave, të vendosë afate kohore reale dhe të detyrueshme për përpunimin dhe zbatimin e tyre, të akordojë fondet e nevojshme buxhetore dhe të heqë të gjitha pengesat në mënyrë që të sigurohet kompensimi financiar ose në natyrë, duke mbajtur parasysh parimet e përcaktuara në jurisprudencën e Gjykatës;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr. 1 [shkelje] dhe Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
8. Eltari kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
• shteti i paditur duhet të marrë masat e duhura legjislative, administrative dhe financiare në mënyrë që të sigurojë kompensimin, pa vonesa të panevojshme, të përcaktuar me vendim përfundimtar të gjykatës në vend të kthimit të pronës;
• shteti i paditur duhet, për shembull, të caktojë një organ kompetent zbatimi, të sigurojë burime të mjaftueshme njerëzore dhe materiale, të vendosë rregulla të qarta dhe të thjeshta të procedurës për mbledhjen e kërkesave, të vendosë afate kohore reale dhe të detyrueshme për përpunimin dhe zbatimin e tyre, të akordojë fondet e nevojshme buxhetore dhe të heqë të gjitha pengesat në mënyrë që të sigurohet kompensimi financiar ose në natyrë;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
9. Laska dhe Lika kundër Shqipërisë, vendim i 20 prillit 2010
• një rigjykim ose rihapje e çështjes, nëse kërkohet nga aplikanti, përfaqëson në parim një mënyrë të përshtatshme të korrigjimit të një shkelje;
• i takon Shtetit të paditur të heqë nga sistemi i tij i brendshëm ligjor, pengesat që nuk lejojnë korrigjimin në mënyrë adekuate të situatës së aplikantit apo të miratojë zgjidhje të reja ligjore që do të mundësonin korrigjimin e situatës së aplikantëve;
• ky parim vlen edhe për rihapjen e procedimeve dhe rishqyrtimin e çështjes së aplikantve;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
10. Vrioni dhe të tjerët kundër Shqipërisë dhe Italisë, vendimi i 29 shtatorit 2009
• gjykata përsëriti përfundimet e saj në çështjen Driza dhe i bëri thirrje Shtetit te paditur të miratojë masa të përgjithshme siç tregohen në paragrafin 126 të vendimit në çështjen Driza;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
11. Hamzaraj kundër Shqipërisë, vendim i 3 shkurtit 2009
• gjykata përsëriti përfundimet e saj në çështjen Ramadhi dhe të tjerë, paragrafët 93 dhe 94;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje].
12. Nuri kundër Shqipërisë, vendim i 3 shkurtit 2009
• gjykata përsëriti përfundimet e saj në çështjen Ramadhi dhe të tjerë, paragrafët 93 dhe 94;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje].
13. Ramadhi dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 13 nëntorit 2007
• u kërkua marrja e masave të përgjithshme për ekzekutimin e vendimit aktual;
• nevojitet një zgjidhje që të siguronte një korrigjim të vërtetë efektiv të shkeljeve të Konventës të identifikuara në vendimin e rastit konkret, si dhe në lidhje me të gjitha kërkesat e ngjashme në pritje para saj, në pajtim me parimet e mbrojtjes së të drejtave të parashikuara në Nenin 6§1, Nenin 13 dhe Nenin 1 të Protokollit nr.1;
• Shteti duhet të caktojë organin kompetent, të përcaktojë rregullat procedurale, të sigurojë përputhshmërinë me rregullat, të heqë të gjitha pengesat për dhënien e kompensimit sipas ligjit mbi pronën;
• masat duhet të përfshijnë miratimin e hartave për vlerësimin e pronës në lidhje me ata aplikant që kanë të drejtë të marrin kompensim në natyrë dhe përcaktimin e një fondi të përshtatshëm në lidhje me ata aplikantë që kanë të drejtë të marrin kompensim në para, në mënyrë që të bëhet e mundur për të gjithë aplikantit që kanë vendime të komisionit në favor të tyre për të marrë shpejt tokat apo shumat përkatëse;
• marrja e këtyre masave duhet konsideruar si një çështje urgjente;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
Neni 80 i Rregullores – Kërkesa për rishikimin e një vendimi
1. Ne rast te zbulimit te një fakti qe nga natyra e tij ka një ndikim përcaktues dhe qe ne momentin e dhënies se vendimit nuk ishte ne dijeninë e Gjykatës dhe qe nuk mund te ishte logjikisht i ditur as për njërën nga palët, kjo e fundit brenda një periudhe prej gjashte muajsh nga momenti i ardhjes ne dijeni mund t'i kërkojë Gjykatës qe te rishikoje vendimin.
2. Kërkesa duhet te përmende vendimin qe synon te rishikohet dhe duhet te përmbajë te dhënat e nevojshme për te treguar se plotësohen kushtet e parashikuara ne paragrafin 1 te këtij neni. Ajo duhet shoqëruar me një kopje te te gjitha dokumenteve ku mbështetet. Kërkesa dhe këto dokumente mbështetëse dorëzohen ne Sekretari.
3. Dhoma qe e ka shqyrtuar fillimisht çështjen mund te vendose me nismën e vet qe ta refuzoje kërkesën dhe mund te vendose me nismën e vet për refuzimin e kërkesës me argumentimin se nuk ka arsye për shqyrtim. Kur nuk është e mundur qe te krijohet dhoma qe e ka shqyrtuar fillimisht çështjen, kryetari i Gjykatës e plotëson ose e krijon dhomën me short.
4. Ne qofte se dhoma nuk e refuzon kërkesën, Sekretari ia bën këtë te njohur palës ose palëve te tjera dhe i fton te paraqesin komente me shkrim brenda një afati te caktuar nga kryetari i dhomës. Nëse dhoma vendos qe duhet zhvilluar një seancë, kryetari i dhomës cakton gjithashtu edhe datën e saj. Dhoma mban qëndrim me vendim.
Rastet e rishikimit të vendimit
Manushaqe Puto dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 4 nëntorit 2014
• në lidhje me Nenin 6 dhe Nenin 13;
• vdekja e vëllait të aplikantit me pak se një muaj nga dorëzimi i kërkesës; aplikanti nuk e kishte njoftuar gjykatën;
• nuk ishte paraqitur një prokurë përfaqësimi e përditësuar e avokatit;
• qeveria kërkoi rishikimin e akordimit të dëmshpërblimit në lidhje me dëmin material dhe jo material; vdekja përbën fakt me "ndikim vendimtar" për rezultatin e gjykimit;
• dëmet u zvogëluan.
Neni 1 (Mbrojtja e pronës)
Çdo person fizik ose juridik ka të drejtën e gëzimit paqësor të pasurisë e tij. Askush nuk mund të privohet nga prona e tij, përveçse për arsye të interesit publik dhe në kushtet e parashikuara nga ligji dhe nga parimet e përgjithshme të së drejtës ndërkombëtare.
Megjithatë, dispozitat e mëparshme nuk cenojnë të drejtën e Shteteve për të zbatuar ligje, që ato i çmojnë të nevojshme për të rregulluar përdorimin e pasurive në përputhje me interesin e përgjithshëm ose për të siguruar pagimin e taksave ose të kontributeve ose të gjobave të tjera.
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Kasmi kundër Shqipërisë, vendim i datës 23 qershor 2020
• Pamundësia e kërkuesit të rimerrte në zotërim pronën e zënë nga qiramarrësit, për më shumë se 13 vjet, në kuadër të mbrojtjes së strehimit të qiramarrësve të prekur nga kthimi i pronave të shpronësuara ose të shtetëzuara tek ish-pronarët
• Janë marrë në konsideratë rrethanat sociale dhe ekonomike në kohën respektive
• Skema synohej të ishte për një kohëzgjatje të kufizuar, me përgjegjësinë e Shtetit për të siguruar zgjidhje alternative për strehim për qiramarrësit e prekur
• Marrëveshjet e qiramarrjes parashikuar nga ligji – Marrëveshja e pakufizuar në kohë – Mungesa e mekanizmave të duhur në mbrojtje të së drejtës së kërkuesit për të zgjidhur marrëveshjet e qiramarrjes
• Vlerë e ulët e qirasë e përcaktuar nga ligji, duke mos lejuar indeksimin e saj ndaj inflacionit – Mungesa e masave konkrete të autoriteteve për të garantuar strehim alternativ për qiramarrësit – Periudhë e gjatë pasigurie
• Barra e një situate komplekse nga aspekti social mbi kërkuesin
2. Sharrxhi dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 11 janarit 2018
• u pretendua shkelja e të drejtës për të gëzuar paqësisht pasurinë si dhe mungesa e një mjeti efikas në këtë aspekt;
• mohimi i vazhdueshëm i aksesit për një periudhë njëmujore;
• bazuar në arsyet e dhëna nga gjykatat e brendshme, Gjykata vëren se qeveria nuk parashtroi ndonjë justifikim ligjor çfarëdo qoftë për këtë ndërhyrje;
• Gjykata konstaton, ashtu siç ndodhi me nenin 8 të Konventës më sipër, se konfiskimi dhe rrethimi i Rezidencës Jon me shirit të verdhë të policisë, dhe ndalimi i aplikantve që të përdornin pronat e tyre për rreth një muaj, nuk ishin të ligjshme sipas ligjit të brendshëm, sepse autoritetet nuk e respektuan urdhrin e përkohshëm të lëshuar nga gjykatat e brendshme;
• ishte shkelur neni 1 i protokollit nr. 1 të Konventës.
• Një vonesë prej katër vitesh në shlyerjen e kompensimit për aplikantët, të cilët kanë humbur shtëpitë dhe pasuritë e tyre nuk mund të konsiderohet efikase për qëllime të një kompensimi efikas. Një vonesë e tillë tashmë përbën një shkelje të nenit 1 të protokollit nr. 1 të Konventës;
• është shkelur neni 13 së bashku me nenin 1 të protokollit nr. 1 të Konventës;
• Gjykata vendos se ndërhyrja konkrete ishte haptazi në shkelje të ligjit shqiptar dhe, për këtë arsye, ishte e paligjshme, nuk respektonte të drejtën e aplikantve për të gëzuar qetësisht pasuritë e tyre;
• është shkelur neni 1 i protokollit nr. 1 të Konventës, për sa i përket shpronësimit dhe shembjes së pasurive të aplikantve.
• është shkelur neni 1 i protokollit nr. 1 të Konventës në lidhje me konfiskimin e godinës;
• është shkelur neni 13 së bashku me nenin 1 të protokollit nr. 1 të Konventës, në lidhje me konfiskimin e godinës;
• është shkelur neni 13 së bashku me nenin 1 të protokollit nr. 1 të Konventës, në lidhje me shpronësimin dhe shembjen e godinës;
• është shkelur neni 1 i protokollit nr. 1 të Konventës, në lidhje me shpronësimin dhe shembjen e godinës;
3. Delvina kundër Shqipërisë, vendim i 21 majit 2013
• u vendos shpërblim i drejtë;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 dhe Nenin 13
4. Manushaqe Puto dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 31 korrikut 2012
• parime të përgjithshme;
• mungesa e fondeve nuk mund të justifikojë mosrespektimin e detyrimit për pagimin e një borxhi të vendosur sipas vendimit të gjykatës;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje, Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 46
5. Caush Driza kundër Shqipërisë, vendim i 15 marsit 2011
• pretendimi mund të konsiderohet pasuri në qoftë se është mjaftueshmërisht i përcaktuar si i zbatueshëm;
• pamundësia e ekzekutimit të vendimit gjyqësor konsiderohet ndërhyrje në të drejtën e gëzimit paqësor të pasurisë;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
6. Delvina kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
• parimet e përgjithshme të nenit;
• pretendimi mund të konsiderohet pasuri në qoftë se është mjaftueshmërisht i përcaktuar si i zbatueshëm; pamundësia e ekzekutimit të vendimit gjyqësor konsiderohet ndërhyrje në të drejtën e gëzimit paqësor të pasurisë;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje] dhe Nenin 46.
7. Eltari kundër Shqipërisë, vendim i 8 marsit 2011
• parimet e përgjithshme të nenit;
• pretendimi mund të konsiderohet pasuri në qoftë se është mjaftueshmërisht i përcaktuar si i zbatueshëm; pamundësia e ekzekutimit të vendimit konsiderohet ndërhyrje në të drejtën e gëzimit paqësor të pasurisë;
• u shqyrtuan pretendimet ne lidhje me nenin 6 [shkelje], nenin 13 i shqyrtuar ne lidhje me nenin 6 [shkelje] dhe nenin 46.
8. Puto dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 20 korrikut 2010
• parimet e përgjithshme të nenit;
• pretendimi mund të konsiderohet pasuri në qoftë se është mjaftueshmërisht i përcaktuar si i zbatueshëm; pamundësia e ekzekutimit të vendimit konsiderohet ndërhyrje në të drejtën e gëzimit paqësor të pasurisë;
• u shqyrtuan pretendimet ne lidhje me nenin 6 [shkelje], nenin 13 i shqyrtuar ne lidhje me nenin 6 [shkelje] dhe nenin 46.
9. Mullai dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 23 marsit 2010
• “Pasuria"ka një kuptim autonom dhe nuk kufizohet në pronësinë e mallrave fizikë; duhet shqyrtuar rast pas rasti;
• në rastin e aseteve jo fizike Gjykata ka shqyrtuar, në veçanti, faktin nëse pozicioni ligjor në fjalë ka ngritur çështjen e interesave dhe të drejtave financiare dhe kështu ka vlerë ekonomike;
• lejet e ndërtimit përkufizohen si 'pasuri';
10. Bushati dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 8 dhjetorit 2009
• moszbatimi i vendimit i linte aplikantët në gjendje pasigurie; nuk mund të gëzonin plotësisht pasurinë e tyre;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
11. Vrioni dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 29 shtatorit 2009
• pretendimi mund të konsiderohet pasuri në qoftë se është mjaftueshmërisht i përcaktuar si i zbatueshëm; mungesa e fondeve nuk mund të justifikojë mosrespektimin e detyrimit nga ana e shtetit për pagimin e një borxhi përfundimtar dhe detyrues të vendosur sipas vendimit të gjykatës;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 46.
12. Vrioni dhe të tjerë kundër Shqipërisë, vendim i 24 marsit 2009
• Shfuqizimi i një vendimi të zbatueshëm, dëmtonte besimin e aplikantit se mund të mbështetej në një vendim detyrues dhe i privonte ata nga prona;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
13. Hamzaraj kundër Shqipërisë, vendim i 3 shkurtit 2009
• E drejta e kompensimit si një aset;
• proporcionaliteti;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 1 të Protokollit Nr.1 [shkelje].
14. Nuri kundër Shqipërisë, vendim i 3 shkurtit 2009
• e drejta për kompensim;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 46.
15. Marini kundër Shqipërisë, vendim i 7 korrikut 2008
• aksionet kanë vlerë ekonomike dhe kështu konsiderohen pasuri;
• detyrimet pozitive të shtetit;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje]
16. Ramadhi dhe të tjerët kundër Shqipërisë, vendim i 13 nëntorit 2007
• Kuptimi i pasurisë;
• hapësirë të gjerë vlerësimi për të përcaktuar se çfarë është në interes të publikut, veçanërisht në rastet e kompensimit për shtetëzimet ose shpronësimet;
• 12 dhe 11 vjet kanë kaluar dhe aplikanti ende nuk ishte kompensuar;
• lënë në gjendje pasigurie në realizimin e të drejtave të tyre të pronësisë;
• për një periudhë të konsiderueshme kohore, autoritetet i penguan ata nga posedimi i parave dhe tokës së tyre;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje], Nenin 13 i shqyrtuar në lidhje me Nenin 6 [shkelje] dhe Nenin 46.
17. Beshiri kundër Shqipërisë, vendim i 22 gushtit 2006
• neni nuk garanton të drejtën për të përfituar prone;
• hapësira vlerësimi;
• nëse aplikantit kanë pasur pritshmëri legjitime për kthimin e pronës së tyre;
• detyrimet e shtetit para dhe pas ratifikimit të Konventës;
• ndalimi i pagesës së kompensimit çon në konstatimin e shkeljes; u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
Neni 4 (E drejta për të mos u gjykuar ose dënuar dy here)
E drejta për të mos u gjykuar ose dënuar dy herë
1. Askush nuk mund të ndiqet ose të dënohet penalisht nga juridiksioni i të njëjtit Shtet për një vepër për të cilën ai më parë ka qenë shpallur i pafajshëm ose dënuar me një vendim gjyqësor të formës së prerë, në përputhje me ligjin dhe procedurën penale të atij Shteti.
2. Dispozitat e paragrafit të mësipërm nuk pengojnë rihapjen e procesit, në përputhje me ligjin dhe procedurën penale të Shtetit të interesuar, në rast se fakte të reja ose të zbuluara rishtazi, ose një mangësi themelore në procedimet e mëparshme janë të një natyre të tillë që mund të cenojnë vendimin e dhënë.
3. Asnjë derogim nuk lejohet për këtë nen në përputhje me nenin 15 të Konventës.
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Xheraj kundër Shqipërisë, vendim i 29 korrikut 2008
• qëllimi i këtij neni është që të ndalojë përsëritjen e procedurës penale për të cilën është marrë një vendim i formës së prerë;
• u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 6 [shkelje].
Neni 1 (Ndalimi i përgjithshëm i diskriminimit )
1. Gëzimi i çdo të drejte të parashikuar me ligj duhet të sigurohet pa asnjë diskriminim të bazuar në shkaqe të tilla si seksi, raca, ngjyra, gjuha, feja, mendimet politike ose çdo mendim tjetër, origjina kombëtare ose shoqërore, përkatësia në një minoritet kombëtar, pasuria, lindja ose çdo situatë tjetër.
2. Askush nuk duhet të diskriminohet nga një autoritet publik për ndonjë nga arsyet e parashikuara në paragrafin 1.
eni 1 (Heqja e dënimit me vdekje)
Dënimi me vdekje hiqet. Askush nuk mund të dënohet me një dënim të tillë dhe as të ekzekutohet.
Rastet ku janë konstatuar shkelje
1. Rrapo kundër Shqipërisë, vendim i 25 shtatorit 2012
garancia diplomatike u konsiderua e mjaftueshme për të shmangur rrezikun;
u shqyrtuan pretendimet në lidhje me Nenin 2 [ jo shkelje], Nenin 3 [jo shkelje] dhe Nenin 34 [jo shkelje].
Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut (“Gjykata”) në jurisprudencën e saj të vazhdueshme, ka trajtuar pozicionin e Gjykatës Kushtetuese shqiptare, duke ofruar interpretim për gjykimin kushtetues dhe vendimmarrjen e kësaj gjykate. Në vijim do të paraqiten disa vendime të GJEDNJ-së për Shqipërinë:
40. Gjykata vëren se sistemi ligjor shqiptar ofron mjete juridike të brendshme, për të ankimuar një shkelje të së drejtës për një gjykim të drejtë, mundësi kjo që teorikisht ishte në dispozicion të shoqërisë ankuese. Shoqëria u përpoq pa sukses ta shfrytëzonte këtë mjet, por Gjykata Kushtetuese e rrëzoi kërkesën e saj.
41. Në këtë kuadër, Gjykata vlerëson se e drejta për proces të rregullt ligjor në Shqipëri duhej të ishte interpretuar në mënyrë që të garantonte një mjet juridik efektiv për shkeljet e pretenduara për mosrespektimin e kritereve të nenit 6 § 1 të Konventës.
42. Kështu, në opinionin e Gjykatës, Gjykata Kushtetuese ishte kompetente të shqyrtonte kërkesën e shoqërisë ankuese në lidhje me mosekzekutimin e një vendimi të formës së prerë, si pjesë të juridiksionit të saj, për të siguruar të drejtën për një proces të rregullt ligjor.
32. Gjykata rithekson se si parim i përgjithshëm, bazuar në nocionin e një gjykimi të drejtë, një personi të akuzuar për një vepër penale, i cili nuk dëshiron të mbrohet vetë, duhet t’i jepet mundësia për të pasur ndihmë ligjore nëpërmjet një mbrojtësi të zgjedhur prej tij. Nëse ai nuk ka burime të mjaftueshme për të përballuar këtë ndihmë, Konventa i njeh të drejtën që ta ketë këtë ndihmë falas kur e kërkojnë interesat e drejtësisë (shih Campbell and Fell v. the United Kingdom, vendim i 28 qershorit 1984, Seritë A, nr.80, fq 45, § 99 dhe Pakelli v. Germany, vendim i 25 prillit 1983, Seritë A, nr.64, fq. 15,§ 31).
33. Duke pasur parasysh qëllimin e Konventës, për mbrojtjen e të drejtave që janë praktike dhe efektive, Gjykata ka konstatuar në mënyrë të vazhdueshme që, ndërsa shtetet nuk mund të jenë përgjegjëse për çdo të metë të avokatëve të caktuar për ndihmë ligjore, në rrethana të veçanta të çështjes autoritetet kompetente duhet të marrin masa për të siguruar që ankuesit të gëzojnë efektivisht të drejtën që u njihet (shih Artico v. Italy, vendim i 13 majit 1980, Seritë A, nr.37, fq. 18, § 36).
43. Veç kësaj, Gjykata vëren se për një çështje të ngjashme kundër shtetit shqiptar ajo evidentoi se sistemi ligjor shqiptar ishte organizuar në një mënyrë të tillë, që nuk siguronte mjete të brendshme efektive kundër veprimeve të përmbaruesve, duke qenë se Gjykata Kushtetuese arsyetonte, se nuk kishte bazën ligjore për të shqyrtuar ankesa lidhur me procedurat e ekzekutimit të vendimeve dhe i deklaronte ato sistematikisht të papranueshme (shih Qufaj Co. sh.p.k. v. Albania, nr. 542680, § 41, më 18 nëntor 2004). Në çdo rast, u takonte organeve kompetente të garantonin ekzekutimin e vendimeve gjyqësore duke qenë se janë ato që kanë mjetet e nevojshme ligjore dhe burimet për të zbuluar vendndodhjen e fëmijës dhe për të siguruar kthimin e tij. Në këto rrethana, nuk mund të pretendohet se ankuesi duhej t’u bënte kërkesa të përsëritura përmbaruesve ose të ankohej për mosveprimin e tyre te një gjykatë për të arritur ekzekutimin e vendimit.
77. Duke iu kthyer rastit konkret, gjykata vëren se ashtu siç edhe pala shqiptare ka pranuar, se sistemi ligjor shqiptar përveç ankesave lidhur me të drejtat kushtetuese, nuk parashikon një mjet ankimi të veçantë, ashtu sikurse në çështjen Kudla (e cituar më lart), të cilën ankuesit mund ta kishin përdorur me qëllim adresimin e pretendimeve të tyre për tejzgjatjen e procedurave.
78. Pohimi i tyre se tejzgjatja e procedurave nuk përbën problem në sistemin vendas është i pabazuar dhe, për çdo rast, nuk është përgjigje e ankesës së ankuesve për tejzgjatjen e procedurave, të cilën Gjykata e gjen si të paarsyeshme.
79. Për sa i takon ankesave për të drejtat kushtetuese në zbatim të nenit 131 të Kushtetutës, gjykata vëren se sipas kësaj dispozite individët mund të paraqesin një ankesë pranë Gjykatës Kushtetuese, nëse dhe kur ata pretendojnë një shkelje të nenit 6 të Konventës. Një ankesë e tillë do të shqyrtohet nga gjykata në fjalë vetëm pasi të jenë shteruar mjetet e ankimit në gjykatat me të ulëta, pavarësisht nga vonesat e mëtejshme që mund të shkaktojë kjo.
80. Gjykata vëren më tej se edhe pse në teori Gjykata Kushtetuese mund të ofrojë adresim të përshtatshëm të ankesave për tejzgjatje të procedurave, pala shqiptare nuk ka siguruar asnjë rast të Gjykatës Kushtetuese, në të cilin kjo ka vendosur për tejzgjatjen e procedurave. Ndërkohë nuk është në kompetencën e Gjykatës të vendosë lidhur me një çështje të ligjit vendas që është e pazgjidhur ende, (shih mutatis mutandis, De Jong, Baljet dhe Van den Brink kundër Holandës, vendimi i 22 majit 1984, seria A nr.77 p.19, §39 dhe Horvat kundër Kroacisë, nr.51585/99, § 44, ECHR 2001 -VIII), mungesa e ndonjë praktike lidhur me këtë rast tregon se sa i pasigurt është një mjet efektiv i tillë në praktikë.
46. Qeveria arsyetoi se ankimi ishte i papranueshëm, pasi ishte bërë jashtë afatit gjashtëmujor të parashikuar në nenin 35 § 1 të Konventës. Kështu, për shkak të karakterit diskrecionar të procedurave në Gjykatën Kushtetuese dhe vendimit të papranueshmërisë de plano të kësaj të fundit në çështjen aktuale, rregullimi përfundimtar efektiv brenda kuptimit të nenit 35 ishin në fakt vendimet e Gjykatës së Lartë të datës 5 korrik 2001 (faza e parë e procedimeve) dhe të datës 7 dhjetor 2000 (faza e dytë e procedimeve), ndërsa ankuesi paraqiti kërkesën e tij para Gjykatës më 4 shtator 2002.
47. Si përgjigje, duke iu referuar nenit 131 (f) të Kushtetutës dhe praktikës së Gjykatës Kushtetuese, ankuesi u shpreh se me qëllim shterimin e të gjithave mjeteve juridike të brendshme, individët duhet të paraqisnin një ankesë pranë Gjykatës Kushtetuese, nëse pretendonin një shkelje të së drejtës për gjykim të drejtë (neni 6 i Konventës). Për më tepër, ankesa lidhej me konceptin e një gjykate të paanshme, shkeljen e parimit të sigurisë juridike dhe mosekzekutimin e vendimeve të formës së prerë, të cilat ishin në juridiksion të Gjykatës Kushtetuese, përcaktuar kjo në jurisprudencën e saj. Gjykata Kushtetuese kishte juridiksionin dhe detyrimin për të shqyrtuar çështjen dhe për të vendosur për të me anë të një vendimi nëse do të ishte e nevojshme. Kështu që, ankuesi pretendoi se e kishte paraqitur kërkesën para Gjykatës në kohë, duke pasur parasysh se vendimi i Gjykatës Kushtetuese ishte i datës 8 prill 2002, edhe pse ishte një vendim papranueshmërie de plano.
48. Gjykata nënvizoi se e drejta për një proces të rregullt ligjor dhe e drejta për një vendim të formës së prerë të ekzekutueshëm, të cilat përbëjnë shqetësimin kryesor të ankuesit, janë të drejta kushtetuese të parashikuara në nenet 31 dhe 42 të Kushtetutës.
49. Gjithashtu Gjykata nënvizoi përfundimet e saj për këtë çështje në lidhje më Shqipërinë duke konkluduar, se ankesa pranë Gjykatës Kushtetuese mund të konsiderohej një mjet juridik efektiv që duhet të përdorej për qëllime të nenit 35 të Konventës, sa herë që ngriheshin çështje për një proces të rregullt ligjor (neni 6). Ajo çmoi se nuk ka arsye për të devijuar nga ky konkluzion në rrethanat e kësaj çështjeje (shiko Qufaj k. Shqipërisë, nr. 54268/00, § 42, të dt. 18 nëntor 2004 dhe Balliu k. Shqipërisë, vendimi nr. 74727/01, shtator 2004).
118. Gjykata vëren se neni 74 i ligjit për organizimin e Gjykatës Kushtetuese (në vijim LOGJK) parashikon që Gjykata Kushtetuese duhet të rrëzojë kërkesat e personave në rast se votat ndahen në mënyrë të barabartë dhe/ose në rast se asnjë përfundim i çështjes nuk votohet nga shumica e kërkuar. Nëse ankuesi i drejtohet me një kërkesë të re Gjykatës Kushtetuese, kërkesa me të njëjtin objekt dhe që ngre të njëjtën çështje mund të rishqyrtohet më vonë prej saj.
119. Edhe pse palët kanë deklaruar se kërkesa e ankuesit është rrëzuar nga Gjykata Kushtetuese për shkak të mosarritjes së shumicës së kërkuar të votave, Gjykata vëren se Gjykata Kushtetuese ishte mbledhur në kolegj të përbërë nga shtatë gjyqtarë dhe në përputhje me nenin 72 të LOGJK, nuk mundet që gjyqtarët që marrin pjesë në gjykim të abstenojnë. Për këtë arsye, dhe në kundërshtim me pozicionin e palëve, Gjykata mundet vetëm të dalë në përfundimin se Gjykata Kushtetuese nuk mori një vendim në lidhje me kërkesën e ankuesit, jo për shkak të ndarjes së votave, por për shkak të pamundësisë të saj për të siguruar shumicën në ndonjë nga çështjet e paraqitura për gjykim. Është konstatuar se nuk janë dhënë arsyet për këtë situatë të krijuar.
120. Gjykata kujton se neni 6 i Konventës nuk i detyron Shtetet Kontraktuese të krijojnë gjykata apeli apo kasacioni. Megjithatë, shteteve që krijojnë gjykata të tilla u kërkohet të sigurojnë se personat që nisin procese gjyqësore do të gëzojnë ndaj këtyre gjykatave garancitë themelore që parashikon neni 6 (shiko, ndër dokumentet e tjera zyrtare, Delcourt k. Belgjikës, vendim i datës 17 janar 1970, Seria A, nr. 11, fq. 14, § 25). Në këto garanci përfshihet e drejta për një vendim përfundimtar për çështjet e paraqitura në gjykatë, në rastin e ankuesit përfshirë një vendim për pranueshmërinë dhe/ose themelin e kërkesës së tij drejtuar Gjykatës Kushtetuese.
121. Në rastin në fjalë, Gjykata Kushtetuese praktikisht nuk pranoi të merrte një vendim. Pala shqiptare mbështetet në faktin që rrëzimi i kërkesës së ankuesit nuk pati pasoja të përhershme e të pandryshueshme për të, meqenëse ai mund ta përsëriste kërkesën e tij nëse do të kishte ndryshim të atyre “rrethanave” që çuan në mosmarrjen e një vendimi nga Gjykata Kushtetuese. Megjithatë, Gjykata nuk mund të pranojë faktin që, thjesht se rrethanat mund të ndryshonin dhe ankuesi mund të kishte një vendim përfundimtar për kërkesën e tij në një kohë të papërcaktuar në të ardhmen, përmbushin kërkesën për siguri juridike.
122. Pamundësia e Gjykatës Kushtetuese për të siguruar shumicën e kërkuar të votave për çështjet në shqyrtim, e la ankuesin pa një vendim përfundimtar dhe, për rrjedhojë, kufizoi thelbin e së drejtës së tij për t’u dëgjuar nga gjykata. Për këtë arsye, ka pasur shkelje të nenit 6 § 1 të Konventës.
123. Edhe pse nuk ka lidhje me rrethanat e çështjes në fjalë, për sa i përket faktit që palët mbështeten në dispozitat e LOGJK për ndarjen e votave, Gjykata vëren se qëndrimi i mbajtur në Shqipëri në rast ndarjeje të barabartë të votave, duket se ndryshon mjaft nga ai i adoptuar nga sistemet ligjore të shteteve të tjera kontraktuese (shiko paragrafin 76 më sipër). Në ndryshim nga sistemet e tjera ligjore, të cilët ose e pengojnë mundësinë e ndarjes së votave ose sigurojnë alternativa të ndryshme për të bërë të mundur marrjen e një vendimi përfundimtar në rast se ndodh kjo ndarje, në sistemin ligjor shqiptar ndarja e votave në mënyrë të barabartë në Gjykatën Kushtetuese çon në marrjen e një vendimi, i cili formalisht nuk i jep zgjidhje çështjes në shqyrtim. Për më tepër, nuk jepen arsyet për rrëzimin e kërkesës në raste të tilla, përveçse që votat janë ndarë në mënyrë të barabartë. Duke marrë parasysh parashtrimet e saj të mësipërme, Gjykata mundet veçse të dalë në përfundimin se parashikimi për ndarjen e votave në mënyrë të barabartë në nenin 74 të LOGJK-së nuk i shërben sigurisë juridike dhe mund të privojë ankuesin nga e drejta efektive për një vendim përfundimtar për kërkesën e tij drejtuar Gjykatës Kushtetuese.
154. Gjykata vëren se përveç apelimit kushtetues, sistemi ligjor shqiptar nuk siguron mjete të veçanta ankimi, si ato të përmendura nga Gjykata në çështjen Kudla (të përmendur më sipër), të cilat ankuesi t’i kishte në dispozicionin e tij për t’u dëmshpërblyer për zgjatjen e tepruar të proceseve.
155. Pala shqiptare iu referua kërkesës drejtuar Gjykatës Kushtetuese në përputhje me nenin 131 të Kushtetutës. Sipas kësaj dispozite, individët mund të bëjnë kërkesë në Gjykatën Kushtetuese nëse dhe kur pretendojnë se ka shkelje të nenit 6 të Konventës. Një kërkesë e tillë merret në shqyrtim nga kjo e fundit vetëm pasi të jenë ezauruar të gjitha mjetet juridike të ankimit në gjykatat e ulta, pavarësisht vonesave të mëtejshme që kjo mund të shkaktojë.
156. Gjykata vëren më tej se, edhe duke supozuar se Gjykata Kushtetuese do të mundej në teori të ofronte dëmshpërblimin e duhur për pretendimet për kohëzgjatje të tepruar, pala shqiptare nuk mund të jepte ndonjë rast ku Gjykata Kushtetuese ka marrë vendim për një kërkesë për kohëzgjatje të tepruar. Edhe pse nuk i takon Gjykatës të marrë vendim për një çështje ende të pazgjidhur të ligjit të brendshëm, (shiko, mutatis mutandis, De Jong, Baljet dhe Van den Brink k.Hollandës, vendim i datës 22 maj 1984, Seria A, nr. 77, fq. 19, § 39, dhe Horvat k. Kroacisë, nr. 51585/99, § 44, GJEDNJ 2001-VIII), mungesa e praktikës tregon pasigurinë e një mjeti të tillë ligjor në praktikë.
48. Gjykata vëren që të paktën në një shkallë, gjykatat e brendshme, vendimet përfundimtare të të cilave nuk u kundërshtuan nga Qeveria, rishikuan vendimin e Komisionit të Ankimeve (shih paragrafët 34 dhe 35 më sipër). Në këtë rast, mbi bazën e praktikës së brendshme, ankimuesi bëri ankim te gjykatat e brendshme, të cilat refuzuan pretendimet e tij me arsyetimin se vendimi i Komisionit të Ankimeve ishte përfundimtar dhe nuk i nënshtrohej kontrollit gjyqësor. Për më tepër, Gjykata Kushtetuese nuk arriti të shqyrtonte ankimin e ankimuesit në lidhje me mungesën e kontrollit gjyqësor të vendimit të Komisionit të Ankimeve (shih paragrafin 20 më sipër).
157. Gjykata e Lartë dhe Gjykata Kushtetuese e kufizuan veten në vlerësimin e dispozitës “së vjetër” të KPP-së, neni 514, si të papërshtatshme dhe u shprehën se mund të parashikohej një bazë ligjore nga normat gjerësisht të njohura të së drejtës ndërkombëtare në përputhje me parimin e vullnetit të mirë dhe të reciprocitetit. Ato iu referuan të dy traktateve, përkatësisht Konventës Evropiane për Njohjen Ndërkombëtare të Vendimeve Penale dhe Konventës për Transferimin e Personave të Dënuar dhe Protokollit Shtesë të tij.
158. Gjithsesi, Konventa Evropiane për Njohjen Ndërkombëtare të Vendimeve Penale nuk kishte hyrë në fuqi në asnjërin nga vendet në kohën në fjalë (shih paragrafin 90 më lart). As Gjykata e Lartë dhe as Gjykata Kushtetuese nuk sugjeruan se ndonjëra nga konventat ishte në fuqi në Shqipëri.
Në fakt, kërkimi i Gjykatës së Lartë për një bazë ligjore më të përshtatshme për ndalimin e ankuesit, e çoi atë në importimin në dispozitat e së drejtës së brendshme të dispozitave të instrumenteve të së drejtës ndërkombëtare, të cilat nuk kishin hyrë ende në fuqi në Republikën e Shqipërisë.
58. Gjykata vë re se vendimet e Gjykatës Kushtetuese (shih paragrafët 21-27 më lart) konstatuan se ka një shkelje të së drejtës së ankuesit për akses në gjykatë lidhur me moszbatimin e vendimeve të gjykatave së brendshme. Gjithsesi, gjetjet e tyre ishin deklarative, në kuptimin që Gjykata Kushtetuese nuk ofroi ndonjë dëmshpërblim efektiv. Më specifikisht, ajo nuk dha ndonjë dëmshpërblim për dëme materiale e jomateriale, dhe as që mundi të ofrojë një perspektivë të qartë për të parandaluar një shkelje të pretenduar ose vijimësinë e saj.
60. Gjykata kujton se rregulli i shterimit të mjeteve të brendshme ligjore vlerësohet, në parim, kundrejt datës së paraqitjes së aplikimit në këtë Gjykatë (shih Marien kundër Belgjikës (vendim) nr. 46046/99, 24 qershor 2004). Ajo rithekson konstatimet e saj në çështjen Gjonbocari dhe të tjerët kundër Shqipërisë (nr.10508/02 §§ 73-82, 23 tetor 2007) dhe Marini kundër Shqipërisë (nr.3738/02, §§ 147-158, KEDNJ 2007-XIV (fragmente), se nuk kishte mjet ligjor efektiv në lidhje me kohëzgjatjen e procesit gjyqësor. Fakti se më 21 korrik 2009 Gjykata Kushtetuese shqyrtoi thelbin e aplikimit për kohëzgjatjen e ekzekutimit të vonuar të një vendimi gjykate të formës së prerë (shih paragrafin 37 më lart), nuk mjafton për të shpallur se ajo përbënte një mjet ligjor efektiv në lidhje me kohëzgjatjen e procesit penal në kohën fizike.
38. Gjykata vëren se vendimi i Gjykatës Kushtetuese, datë 12 nëntor 2004, e dërgoi çështjen për rishqyrtim në KLD, pa vendosur përfundimisht për themelin e çështjes. Po ashtu, Gjykata Kushtetuese nuk mori ndonjë vendim përfundimtar në favor të ankueses (bëni krahasime dhe kontraste me çështjen Gjyli, të përmendur më lart). Si rezultat, Gjykata është e mendimit se dy ankesat e para të ankueses duhet të shqyrtohen nga pikëpamja e përputhshmërisë me kërkesën për “kohë të arsyeshme” të parashikuar në nenin 6 të Konventës.
59. Gjykata nuk mund të pranojë argumentet e Qeverisë se ndryshimet në përbërjen e KLD-së në vitin 2005 dhe ripërcaktimi i përparësive të saj mund të justifikojnë vonesën thuajse katërvjeçare në rishqyrtimin e çështjes së ankueses. Gjykata thekson se një punonjës që mendon se është pezulluar ose hequr nga puna gabimisht nga punëdhënësi i tij/saj ka interes të madh vetjak në sigurimin e një vendimi gjyqësor për ligjshmërinë e këtij akti menjëherë. Për shkak të natyrës së tyre, mosmarrëveshjet e lidhura me punësimin kërkojnë vendim të shpejtë, duke marrë parasysh se çfarë vihet në rrezik për personin në fjalë, i cili nëpërmjet heqjes nga puna humb mjetet e të jetuarit (shih Frydlender k. Francës [GC], nr. 30979/96, § 45, GJEDNJ, 2000-VII, përmendur më lart, §45). Më tej, Gjykata thekson se u takon shteteve kontraktuese të organizojnë sistemet e tyre ligjore në mënyrë të tillë që organet kompetente të mund të plotësojnë kërkesat e nenit 6 të Konventës, duke përfshirë dhe detyrimin për trajtimin e çështjeve brenda një kohe të arsyeshme (shih Makarova k. Rusisë, nr.23554/03, para 42, datë 1 tetor 2009).
70. Është e vërtetë që, siç u theksua dhe nga Qeveria, ankuesja mund të kishte kundërshtuar mosveprimin e KLD-së në përputhje me nenin 324 (b) të KPC-së ose mund të kishte depozituar një kërkesë në përputhje me seksionin 81 të ligjit për Gjykatën Kushtetuese. Gjithsesi, Gjykata nuk është e bindur se ndonjëri nga këto mjete do të ishte efektiv në praktikë kur bëhet fjalë për ankesat për kohëzgjatjen e proceseve. Qeveria nuk ka ofruar asnjë çështje nga jurisprudenca e gjykatave kombëtare që dëshmon se është vendosur në favor të ankuesit në situata të ngjashme.
69. Gjykata rikujton se neni 13 i Konventës i jep shprehje të drejtpërdrejtë detyrimit të shteteve, parashikuar në nenin 1 të Konventës, për të mbrojtur pikë së pari dhe kryesisht të drejtat e njeriut brenda sistemit të tyre ligjor. Prandaj ajo kërkon që shtetet të sigurojnë një mjet ligjor vendas për t’u marrë me thelbin e “ankimit të argumentueshëm” sipas Konventës dhe për të ofruar ndihmën e përshtatshme (Burdov kundër Rusisë (nr.2), nr.33509/04, § 96, GJEDNJ 2009-....; dhe Yuriy Nikolayevich Ivanov kundër Ukrainës, nr.40450/04, § 63, GJEDNJ 2009-.... (ekstrakte)).
74. Sa më lart, Gjykata vlerëson se ankuesit nuk kishin mjet ligjor efektiv që t’i mundësonte ata të siguronin zbatimin e së drejtës së tyre për kompensim të njohur me vendim përfundimtar gjykate.
51. Gjykata vëren se ligji i Gjykatës Kushtetuese parashikon një afat 2-vjeçar për depozitimin e një ankimi kushtetues. Afati fillon nga data e njoftimit të vendimit të gjykatës së shkallës së fundit. Më tej, ajo vuri re se akti i Gjykatës Kushtetuese nuk përmban asnjë vendim procedural për llogaritjen e afatit 2-vjeçar dhe veçanërisht, në rastet kur mbarimi i afatit bie në ditë pushimi ose festive. Megjithatë, ajo parashikon se, kur përballet me çështje procedurale, Gjykata Kushtetuese duhet t’u referohet vendimeve të tjera procedurale duke marrë parasysh natyrën ligjore të çështjes (shih paragrafët 1 dhe 30 të ligjit të Gjykatës Kushtetuese në paragrafin 29 më lart, si dhe paragrafin 30 më lart).
52. Në çështjen në fjalë, Gjykata Kushtetuese llogariti ecjen e afatit 2-vjeçar nga data e shpalljes së vendimit të Gjykatës së Lartë më 15 janar 2003. Edhe duke supozuar se data e fillimit për llogaritjen e periudhës 2-vjeçare ishte me të vërtetë 15 janar 2003, Gjykata nuk është e bindur se ankuesi depozitoi ankimin e tij kushtetues jashtë afatit.
Gjykata vëren se afati ligjor mbaroi më 15 janar 2005 që binte të shtunën. Duke marrë parasysh faktin se e shtuna është ditë pushimi (shih paragrafin 38 më lart) dhe duke marrë në konsideratë mënyrën e llogaritjes së afatit sipas nenit 144 § 3 të KPP-së (shih paragrafin 32 më lart), Gjykata vlerëson se afati duhej të ishte shtyrë automatikisht në ditën pasardhëse të punës, që në rastin konkret ishte data 17 janar 2005. Ankimi kushtetues i ankuesit, në të vërtetë, është vulosur më 17 janar 2005 dhe rrjedhimisht ankimi i tij duhej të konsiderohej në përputhje me afatin ligjor. Qeveria e pranoi këtë fakt në komentet e saj të mëtejshme.
53. Për më tepër, Gjykata vëren se procedurat e ankuesit dhe dënimi ishin kryer in absentia. Nga informacioni në dosjen e çështjes rezulton se ankuesi u njoh me dënimin e tij in absentia vetëm më 14 qershor 2003, datë në të cilën ai iu dorëzua autoriteteve. Rrjedhimisht, Gjykata vlerëson se data e fillimit për ecjen e afatit të fundit që ankuesi të depozitonte një ankim kushtetues duhet të ishte 14 qershor 2005 (shih gjithashtu praktikën ligjore të Gjykatës Kushtetuese përmendur në paragrafin 31 më lart).
54. Gjykata vlerëson se vendimi i kundërshtuar do të thotë mohim i pajustifikuar i së drejtës së ankuesit për akses në Gjykatën Kushtetuese. Për rrjedhojë, ka pasur shkelje të nenit 6 § 1 të Konventës.
71. Në çështjen në fjalë, Gjykata vëren se apelimet para Gjykatës së Apelit dhe Gjykatës së Lartë kishin nënshkrimin e ankuesit. Megjithatë, në apelin e tij kushtetues, ankuesi kundërshtoi vërtetësinë e nënshkrimit. Meqenëse apeli kushtetues është deklaruar i papranueshëm, ankuesit i është privuar mundësia që të paraqesë çështjen e tij në Gjykatën Kushtetuese, pasi nënshkrimi nuk ishte i tij dhe se, për rrjedhojë, ai nuk kishte dijeni efektive të procedurave ndaj tij.
72. Fakti që ankuesi është mbrojtur në Apel nga një avokat i caktuar nga babai i tij, nuk do të thotë se ai kishte dijeni të mëparshme reale të procedurave ndaj tij. Gjykatat vendase nuk e shqyrtuan fare këtë çështje dhe Qeveria nuk parashtroi ndonjë provë për të kundërtën.
61. Gjykata nuk konstaton asgjë në konkluzionet e Gjykatës së Lartë që të sugjerojë se Gjykata e Apelit nuk mund të kishte ulur më tej dënimin e ankuesit. Në të vërtetë, në pajtim me nenin 428 të Kodit të Procedurës Penale, Gjykata e Apelit kishte mundësinë të ndryshonte dënimin e vendosur nga gjykata e rrethit. Qeveria nuk paraqiti ndonjë statut ose praktikë gjyqësore të brendshme me qëllim që aplikimi i gjykimit të shkurtuar ta zhvishte Gjykatën e Apelit nga kompetenca e saj për të ulur dënimin e vendosur nga gjykata e shkallës së parë. Vendimi unifikues i Gjykatës së Lartë i 29 janarit 2003 nuk ofroi asnjë lloj mbështetjeje për një interpretim të tillë.
62. Në të kundërt, sipas praktikës së brendshme gjyqësore dhe veçanërisht gjatë periudhës kur ankimi kushtetues i ankuesit po shqyrtohej nga Gjykata Kushtetuese, Gjykata e Lartë la në fuqi dy vendime të Gjykatës së Apelit, përkatësisht të 9 shtatorit 2005 dhe 20 tetorit 2005, të cilat kishin ulur më tej dënimet e caktuara nga gjykatat e rrethit me anë të aplikimit të gjykimit të shkurtuar (shih paragrafin 36 më lart). Së fundi, në vitin 2011 vetë Gjykata e Lartë caktoi dënime më të lehta, pavarësisht nëse i pandehuri kishte përfituar ulje me anë të aplikimit të gjykimit të shkurtuar nga gjykata më të ulta (shihni paragrafin 37 më lart). Rrjedhimisht, rezultoi se vazhdon të mbizotërojë kjo linjë e praktikës gjyqësore dhe interpretimit të dispozitave të procedurës penale.
63. Gjykata vëren më tej se në asnjë fazë të procedimeve të apelit, qoftë në procedimet para Gjykatës së Apelit ose para Gjykatës së Lartë, ankuesi nuk kishte mundësi të argumentonte personalisht se ekzistonin faktorë lehtësues, si për shembull pendimi i tij pas krimit, mospasja e dënimeve penale të mëparshme, formimi i tij dhe vështirësitë ekonomike të familjes së tij, të cilat do të kishin favorizuar caktimin e një dënimi më të ulët sesa ai i dhënë nga gjykata e rrethit. Për Gjykatën, të gjitha këto janë çështje mbi të cilat, për arsye të drejtësisë, ai duhet të ishte dëgjuar personalisht. Rrjedhimisht, ka pasur një shkelje të Nenit 6§1 të Konventës
58. Gjykata vëren se më 6 tetor 2008, në përputhje me dispozitat e ligjit të pronësisë të vitit 2004, të ndryshuar, drejtori i Agjencisë qendrore vendosi proprio motu të rishikonte vendimin e Komisionit të 27 korrikut 1995 në favor të ankuesit. Më tej, ajo vëren se përkatësisht më 26 maj 2010 dhe 6 tetor 2011, Gjykata Kushtetuese i shfuqizoi ato dispozita si të papajtueshme me Kushtetutën (shih paragrafin 32 më lart). Duke marrë në konsideratë antikushtetushmërinë e këtyre dispozitave ndaj natyrës juridike të vendimeve të Gjykatës Kushtetuese (shih paragrafin 33 më lart), Gjykata çmon se procedimet e rishikimit ishin bërë pa bazë ligjore si çështje e ligjit të brendshëm. Në këto rrethana, nuk i takon Gjykatës të vërë në dyshim karakterin përfundimtar të vendimit të Komisionit të 27 korrikut 1995, i cili nuk është rrëzuar asnjëherë nga autoritetet. Rrjedhimisht, si përfundim Gjykata rrëzon kundërshtimin e Qeverisë.
84. Duke marrë në konsideratë konkluzionet e mësipërme, Gjykata nxjerr përfundimin se nuk ka pasur mjet të brendshëm ligjor efektiv që të mundësonte kompensim të mjaftueshëm dhe të përshtatshëm për shkak të moszbatimit të zgjatur të vendimeve të Komisionit që jepnin kompensim. Rrjedhimisht, ka një shkelje të Nenit 13 të Konventës. Për pasojë, Gjykata rrëzon kundërshtimin e Qeverisë se ankuesit nuk mundën të shteronin mjetet e brendshme ligjore efektive.
2. Mungesa e pretenduar e arsyetimit në vendimin e Gjykatës Kushtetuese
134. Ankuesi i dytë u ankua se vendimi i Gjykatës Kushtetuese i datës 7 shkurt 2007 nuk është arsyetuar siç duhet.
135. Gjykata vëren se kur Gjykata Kushtetuese nuk pranon apelin kushtetues me argumentin se nuk është plotësuar baza ligjore për çështjen, kërkesat e nenit 6 të Konventës mund të plotësohen nga një arsyetim shumë i kufizuar (shih, ndër të tjera, Jakupi kundër Shqipërisë (dec.), nr. 11186/03, 1 dhjetor 2009). Për më tepër, Gjykata thekson konstatimet e saj në paragrafin 129 më lart lidhur me padrejtësinë e pretenduar të procedimeve.
136. Për arsyet e mësipërme, Gjykata çmon se ky ankim është haptazi i pabazuar dhe duhet të rrëzohet sipas nenit 35 §§ 3 (a) dhe 4 të Konventës.
49. Në çështjen në fjalë, Gjykata vëren se dënimi i ankuesit në mungesë është lënë në fuqi nga Gjykata e Lartë më 14 shkurt 2003. Ajo nuk ishte e mendimit që ankuesi të depozitonte ankim kushtetues brenda dy vjetëve nga data e vendimit të Gjykatës së Lartë, meqenëse ishte përcaktuar se ai nuk kishte marrë dijeni për dënimin e tij në mungesë deri më 3 qershor 2006, kur ai u arrestua nga autoritetet turke (shih Shkalla k. Shqipërisë, nr. 26866/05, §§ 52 dhe 53, 10 maj 2011, në të cilën Gjykata Kushtetuese, më 1 shkurt 2005, e deklaroi ankimin kushtetues të ankuesit të parashkruar, ku afati kohor ka filluar në datën e dhënies së vendimit në mungesë të Gjykatës së Lartë dhe jo në momentin kur ankuesi është vënë në dijeni për vendimin e Gjykatës së Lartë). Për rrjedhojë, në kohën e depozitimit të ankimit të tij pranë Gjykatës, nuk mund të pritet që ankuesi të ketë depozituar ankimin kushtetues, i cili në atë kohë nuk i ofronte atij asnjë perspektivë të arsyeshme suksesi (shih Pikic k. Kroacisë, nr. 16552/02, §§ 30-32, 18 janar 2005). Qeveria nuk parashtroi asnjë provë për të kundërtën dhe nuk ekzistojnë rrethana të veçanta për të justifikuar përjashtimin e këtij rregulli (krahaso Balakchiev dhe të tjerë k. Bullgarisë (dec.), nr. 65187/10, 18 qershor 2013; Demopoulos dhe të tjerë k. Turqisë (dec.), [GC], nr. 46113/99, 3843/02, 13751/02, 13466/03, 10200/04, 14163/04, 19993/04 dhe 21819/04, ECHR 2010; Nogolica k. Kroacisë (dec.), nr. 77784/01, 5 shtator 2002; Andrášik dhe të tjerë k. Sllovakisë (dec.), nr. 57984/00, 60237/00, 60242/00, 60679/00, 60680/00, 68563/01 dhe 60226/00, ECHR 2002-IX; Brusco k. Italisë (dec.), nr. 69789/01, ECHR 2001-IX). Për rrjedhojë, Gjykata e rrëzoi këtë kundërshtim.
50. Megjithatë, duke pasur parasysh zhvillimet në praktikën ligjore të Gjykatës Kushtetuese (shih paragrafët 40 dhe 41 më lart), Gjykata do të pranonte se pas datës 26 nëntor 2009, në çështje të ngjashme me atë konkrete, ankuesit nuk mund të shkarkohen nga detyrimi i tyre për të depozituar ankim kushtetues kundër gjykimit të tyre dhe dënimit në mungesë menjëherë pasi ata janë ekstraduar në Shqipëri dhe u është dhënë një kopje e vendimit të dhënë në mungesë.
51. Për Gjykatën çështja është nëse ankuesi kishte mjetet për të kërkuar rifillimin e procedimeve të mbajtura në mungesë. Gjykata do t’i kthehet kësaj çështjeje më poshtë.
63. Në çështjen në fjalë, nuk është kundërshtuar nga palët se i pandehuri është gjykuar dhe dënuar në mungesë. Po kështu, nuk është treguar se ai kishte dijeni të mjaftueshme për procedimet ligjore kundër tij. Në të vërtetë është argumentuar se ai ishte njoftuar për dënimin e tij në mungesë vetëm më 3 qershor 2006, kur u arrestua nga autoritetet turke. Gjithashtu, nuk është treguar se në mënyrë të shprehur ose nënkuptuar ai ka autorizuar anëtarët e familjes të bëjnë ankimet në apel, ose në mënyrë të qartë ka hequr dorë nga e drejta e tij për t’u paraqitur në gjyq duke iu shmangur në mënyrë të qëllimshme drejtësisë. Sipas së drejtës së brendshme, ankuesi nuk ka pasur mundësi të kërkojë rigjykimin e çështjes së tij (shih paragrafët 48-57 më lart).
64. Sa më sipër, Gjykata konstaton se ankuesi nuk kishte mundësinë të përftonte një përcaktim të ri të meritave të akuzave kundër tij nga një gjykatë, e cila do ta dëgjonte atë gjatë procedimeve në përputhje me garancitë e drejtësisë të nenit 6.
32. Më tej, Gjykata kujton se nuk ekziston asnjë zgjidhje vendase për vonesën në zbatimin ose moszbatimin e një vendimi të formës së prerë të gjykatës. Në vendimet e saj në çështjet Gjyli (cituar më sipër, §§ 55-60) dhe Puto dhe të tjerët kundër Shqipërisë (nr. 609/07, §§ 33-35, 20 Korrik 2010), Gjykata vendosi se konstatimet deklarative për shkelje të njërës prej të drejtave të apeluesit për të patur akses në gjykatë, për shkak të moszbatimit të vendimit të gjykatës të formës së prerë, nuk i ofruan ndonjë zgjidhje të përshtatshme. Veçanërisht, Gjykata Kushtetuese nuk ishte në pozicionin për të akorduar shpërblime për dëmin monetar dhe/ose jomonetar. Gjithashtu, ajo nuk mund t’i ofronte as një perspektivë të qartë për të parandaluar shkeljen e pretenduar ose vazhdimësinë e saj (shiko gjithashtu paragrafët 9 dhe 28 më sipër). Për pasojë, ka pasur një shkelje të Nenit 13 bashkë me Nenin 6 § 1 të Konventës.
81. Gjykata vëren se konkluzionet e Gjykatës Kushtetuese në vendimin nr. 12/2012 ishin shpjeguese dhe nuk ofronin zgjidhje. Veçanërisht, ajo nuk përcaktonte asnjë vendim për dëm jo monetar, për shtyrjen në kohë, që iu bë akuzuesit. Gjithashtu, ajo nuk ofronte mundësinë për përshpejtim të procedurave. Për këtë arsye, Gjykata e hedh poshtë këtë kundërshtim (shiko mutatis mutandis, Gjyli kundër Shqipërisë, nr. 32907/07, § 58, 29 shtator 2009).
23. Gjykata konstatoi se një ankesë kushtetuese në Gjykatën Kushtetuese nuk është një mjet i efektshëm në lidhje me moszbatimin e vendimit të formës së prerë (Gjyli kundër Shqipërisë, nr. 32907/07, §§ 58-60, 29 shtator 2009). Më tej, në lidhje me pamundësinë e vazhdueshme të përmbaruesit për të zbatuar vendimin e formës së prerë në favor të kompanisë ankuese, një apelim kundër vendimeve të saj, të cilat ndërpresin zbatimin, do të mundësonin kompensimin e situatës. Së fundmi, Gjykata nuk është e bindur se një ankesë penale në përputhje me Nenin 320 të KP-së do të kishte ofruar një korrigjim ose kompensim për kompaninë ankuese. Faktikisht, as vendosja e një gjobe për drejtorin e zyrës vendore të Thesarit nuk rezultoi në një rezultat të favorshëm për kompaninë ankuese.
104. Në rastin konkret, ankuesi paraqiti një ankesë kushtetuese kundër vendimeve të Gjykatës së Lartë të datës 12 maj 2000. Ankesa u deklarua e papranueshme nga Gjykata Kushtetuese, më 7 dhjetor 2000. Për pasojë edhe nëse hamendësohej se ankesa kushtetuese ishte një mjet kompensues i efektshëm për qëllim të atyre procedimeve, vendimi i formës së prerë u dha më 7 dhjetor 2000, që do të thotë më shumë se gjashtë muaj përpara datës në të cilën u dorëzua ankimi, më 6 gusht 2003.
19. Gjithashtu Gjykata i referohet vendimeve të saj të mëparshme duke konstatuar se në Shqipëri nuk ekziston asnjë kompensim efektiv në lidhje me zbatimin e vonuar ose me moszbatimin e vendimit të formës së prerë të gjykatës (shiko Gjylin, cituar më sipër, §§ 55–60; Puto dhe të tjerët kundër Shqipërisë, nr. 609/07; §§ 33–35, 20 korrik 2010; dhe Luli dhe të tjerët, cituar më sipër, §§ 77–84). Duke iu referuar edhe praktikës gjyqësore më të fundit të Gjykatës Kushtetuese, siç përcaktohet më sipër në paragrafët 13–14, Gjykata konstaton se nuk ka pasur dhe ende nuk ka asnjë kompensim efikas për ankuesin në lidhje me kohëzgjatjen e procedurave të moszbatimit.
68. Gjykata Kushtetuese ka rikonfirmuar praktikën e saj të gjatë në gjetjen e shkeljeve në të drejtat e paditësve për moszbatimin e vendimeve gjyqësore të formës së prerë të brendshme (vendimet nr. 63/17 të datës 31 korrik 2017, 50/17 të datës 3 korrik 2017, 35/17 të datës 18 prill 2017, 25/17 të datës 27 mars 2017, 89/16 të datës 30 dhjetor 2016, 79/16 të datës 27 dhjetor 2016, 66/16 të datës 7 nëntor 2016) dhe kur procedimet tejzgjaten (vendimet nr. 51/17 të datës 3 korrik 2017, 42/17 të datës 25 maj 2017, 32/17 të datës 30 mars 2017, 22/17 të datës 20 mars 2017, 36/16 të datës 27 qershor 2016, 14/16 të datës 10 mars 2016). Paditësve nuk iu akordua kompensim në vendimet e mësipërme, si edhe nuk u parashikua asnjë formë korrigjimi në lidhje me moszbatimin e vazhdueshëm ose kohëzgjatjen e procedimeve.
95. Për sa i përket apelimit sipas nenit 24 të KPP-së, Gjykata vëren se sipas ligjit të brendshëm në fuqi në periudhën konkrete, një prokuror i një niveli më të lartë kishte të drejtë të anulonte vendimet e një prokurori të një niveli më të ulët. Megjithatë, Gjykata vëren se KPP-ja nuk parashikonte të drejtën për të apeluar kundër vendimit të prokurorit për pezullimin e hetimit penal. Po ashtu, në vendimin e saj të datës 18 janar 2013, Gjykata Kushtetuese vëren se nuk kishte asnjë mjet sipas ligjit të brendshëm ndaj vendimit të prokurorit për të pezulluar një hetim. Sipas nenit 326 të KPP-së, hetimi mund të rihapej vetëm me anë të një vendimi të prokurorit. Sipas arsyetimeve të mësipërme dhe duke vërejtur se qeveria nuk parashtroi ndonjë praktikë gjyqësore vendase, Gjykata ka dyshime serioze nëse gjykatat e brendshme do të kishin pranuar në të vërtetë një apel nga ankuesi ndaj vendimit të datës 13 maj 2013. Duke marrë në konsideratë faktorët e sipërpërmendur, Gjykata është e mendimit se mjeti në fjalë nuk do t’i kishte ofruar ankuesit kompensimin e duhur për ankesat e tij.
58. Gjykata vëren se ligji i Gjykatës Kushtetuese parashikonte në atë kohë një afat kohor prej dy vjetësh, për paraqitjen e apelimit kushtetues. Afati kohor fillonte të përllogaritej që nga data e njoftimit të vendimit të gjykatës së shkallës së fundit.
59. Duke iu rikthyer çështjes konkrete, Gjykata vëren se apelimi kushtetues i kërkuesit u rrëzua nga Gjykata Kushtetuese si përtej afatit, me arsyetimin se ankuesi kishte qenë në dijeni të procedimeve ndaj tij. Për këtë arsye, Gjykata e përllogariti kalimin e afatit dyvjeçar, nga data e shpalljes së vendimit të Gjykatës së Lartë, më 7 dhjetor 2000. Megjithatë, siç edhe konstatohet më sipër, Gjykata vëren se procedurat dhe dënimi ndaj kërkuesit u kryen në mungesë. Për këtë arsye, Gjykata është e mendimit, se duke pasur parasysh që periudha filloi të përllogaritej prej momentit kur kërkuesi nuk ishte në dijeni për ekzistencën e vendimit të Gjykatës së Larë, me rezultatin se afati kohor kishte përfunduar në momentin kur kërkuesi u bë me dije për atë vendim jo më herët se data 1 mars 2006, Gjykata Kushtetuese ia bëri të pamundur kërkuesit të ushtronte me efikasitet të drejtën e tij për të paraqitur një ankesë kushtetuese (shih Shkalla, cituar më sipër, § 53).
60. Gjykata është e mendimit se vendimi i kundërshtuar rezultoi në një mohim të pajustifikuar të së drejtës së kërkuesit për akses në Gjykatën Kushtetuese. Në këtë mënyrë, është shkelur neni 6§1 i Konventës.
21. Në datën 16 mars 2011, avokati i kërkuesit u informua në lidhje me vendimin e Gjykatës Kushtetuese të datës 25 shkurt 2011, për pushimin e apelimit kushtetues të kërkuesit. Gjykata Kushtetuese, duke theksuar se A. dhe nëna e kërkuesit ishin bërë me dije për procedimet gjyqësore, u shpreh se nuk kishte pasur rrethana të veçanta, që ta pengonin kërkuesin t’i ndiqte procedimet personalisht. Ajo nuk shqyrtoi pretendimin e kërkuesit për paanshmëri nga ana e gjykatës së rrethit dhe Gjykata e Apelit.
35. Së fundmi, bazuar në dokumentet në dosjen e çështjes, Gjykata nënvizon se nuk mund të thuhet se caktimi i një avokati nga familjarët për përgatitjen e një kërkese për rishikim kishte miratimin ose pëlqimin e kërkuesit. Nuk mund të nënkuptohet se nisur nga fakti se kërkuesi u mbrojt nga një avokat i caktuar nga nëna e tij, ai ka pasur dijeninë e duhur për apelimin dhe procedurat e rigjykimit.
36. Për të gjitha parashtrimet e mësipërme, Gjykata konstaton se nuk provohet që kërkuesi ka pasur mjaftueshëm dijeni për procedimet e apelimit ose për procedimet e rigjykimit ndaj tij. Më tej, nuk ka asnjë tregues në dosjen e çështjes për faktin se autoritetet kanë bërë çdo përpjekje për ta njoftuar. Gjithashtu, nuk është provuar se ai ka autorizuar në mënyrë eksplicite ose të nënkuptuar veprimet e familjarëve të tij ose të avokatit të tij, ose se ka hequr dorë qartazi nga e drejta e tij për t’u paraqitur në gjykatë, duke iu fshehur qëllimisht drejtësisë. në vijim, Gjykata thekson se kërkuesi ka paraqitur pa sukses një kërkesë për rishikim në afat (shih Shkalla, cituar më sipër § 75, dhe Izet Haxhia, cituar më sipër, § 63), për këtë arsye, ai mjet rezultoi se nuk ishte efikas.
38. Në çështjen konkrete, palët nuk debatuan në lidhje me faktin se kërkuesi ishte gjykuar dhe dënuar në mungesë. Nuk u tregua se kërkuesi kishte mjaftueshëm njohuri për procedimet ligjore ndaj tij. Në fakt, u vërtetua se ai nuk ishte informuar për dënimin në mungesë deri në datën 30 mars 2007, kur u dorëzua tek autoritetet shqiptare (shih paragrafin 8 më sipër). Por gjithashtu, nuk u provua se ai kishte autorizuar në mënyrë eksplicite ose të nënkuptuar veprimet e pjesëtarëve të familjes së tij për apelimin ose se hoqi dorë nga e drejta e tij për t’u paraqitur në gjykatë pa mëdyshje duke iu shmangur qëllimisht drejtësisë (shih Izet Haxhia, cituar më sipër, § 63). Gjithashtu, edhe pse Gjykata e Rrethit Gjirokastër pranoi pretendimin e kërkuesit për rivendosje në afat, sipas nenit 147 të KPP-së, Gjykata e Apelit dhe Gjykata e Lartë, në vijim, nuk bënë një përcaktim të ri për akuzat ndaj tij. Ato theksuan se dënimi i tij fillestar ishte bërë res judicata, pa dhënë asnjë arsye tjetër çfarëdo qoftë për refuzimin tyre për të bërë një përcaktim të ri të këtij dënimi (shih Sejdovic, cituar më sipër, §§ 82–85).
39. Bazuar në sa më sipër, Gjykata konstaton se kërkuesi nuk pati mundësinë të përfitonte një kualifikim të ri të akuzave ndaj tij nga një gjykatë, e cila do ta kishte dëgjuar në procedime në përputhje me garancitë e drejtësisë së nenit 6 § 1.
40. Për këtë arsye, ka pasur një shkelje të nenit 6 § 1 të Konventës si për realizimin e procedimeve në mungesë dhe për mohimin që i është bërë kërkuesit për një shqyrtim të ri të thelbit të çështjes.
32. Gjykata vëren se në çështjen konkrete, kërkuesi u gjykua dhe u dënua në mungesë. Nuk është provuar se kërkuesi kishte mjaftueshëm dijeni ose edhe më keq, nëse kishte marrë ndonjëherë dijeni për procedimet ligjore ndaj tij. Në fakt, u gjykua se ai nuk ishte informuar për dënimin në mungesë deri më 1 dhjetor 2006, kur iu dorëzua autoriteteve shqiptare (shih paragrafin 9 më sipër). Për pasojë, nuk ishte provuar se ai kishte hequr dorë, pa mëdyshje, nga e drejta e tij për t’u paraqitur në gjykatë, duke iu shmangur drejtësisë qëllimisht (shih Izet Haxhia, cituar më sipër, § 63).
33. Për sa më sipër, Gjykata konstaton se kërkuesi nuk kishte mundësi të merrte një kualifikim të ri të veprës penale nga një gjykatë e cila do të respektonte garancitë e nenit 6.
57. Duke iu rikthyer çështjes në fjalë, Gjykata vëren se në asnjë moment në procesin para kësaj Gjykate aplikanti pohoi se kishte shkelje të të drejtave të tij sipas nenit 6 të Konventës. Përkundrazi, ankimi i tij i vetëm ka të bëjë me shkeljen e gëzimit paqësor të pasurisë së tij, siç garantohet nga neni 1 i Protokollit Nr. 1 të Konventës. Në këto rrethana, Gjykata konstaton se për qëllimet e nenit 35 § 1 të Konventës një kërkesë kushtetuese nuk ishte një mjet i cili do të ishte efektiv në praktikë për qëllimin e kësaj kërkese. Prandaj, kërkuesi nuk ishte i detyruar të përfitonte nga ky mjet dhe rrjedhimisht, Gjykata vendos të rrëzojë këtë kundërshtim.